Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: RAMAZAN ÜZEN
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Nurhan Cücer
Eş Danışman: Hamiyet Altuntaş
Özet:
Gaucher hastalığı (GH), otozomal resesif özellik gösteren, en yaygın lipid depo hastalığıdır. Bu çalıĢmada, Gaucher hastalarında kanserle iliĢkili olarak miRNA ekspresyon değiĢimlerinin belirlenmesi ile oksidatif DNA hasarının (8-Hidroksi-2’ Deoksiguanozin; 8-OHdG) ve mikronükleusun (MN)’un biyobelirteç olarak kullanılıp kullanılamayacağı ve ayrıca MAIT, TFH, ILC hücreleri ve IL-4, IL21, TNF-α ve IFN-γ sitokinlerinin hastalıktaki değiĢimleri ve patogenezindeki rolü araĢtırılmıĢtır. Tedavi gören 20 Gaucher hastası, 6 heterozigot taĢıyıcı gönüllü ve kontrol grubu olarak dahastalarla aynı yaĢ-cinsiyette 27 sağlıklı gönüllü kiĢilerden alınan kan örnekleri üzerinde çalıĢma yapıldı. Gaucher hasta grubunun hem de GH taĢıyıcı grubunun lenfositlerindeki MN, nükleoplazmik köprü (NPB), nükleer tomurcuk (NBUD), Nükleer Bölünme Ġndeksi (NBI) ve metafaz değerleri kontrollerle karĢılaĢtırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmedi. GH hasta ve GH taĢıyıcı grubunda plazma 8-OHdG seviyeleri kontrol grubu ile kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulundu. GH hasta grubunda tümör süpressör etkili miRNA-125b seviyelerinin (p<0.001) ve GH taĢıyıcı grubunda ise miRNA-15a ve miRNA-181b seviyelerinin (p<0.05) arttığı bulunmuĢtur. Ayrıca, bu çalıĢmada GH ile ILC, TFH ve MAIT hücreleri, IL21, IL4, IFN-γ ve TNF-α sitokinlerinin etkilendiği gösterilmiĢtir. Sonuç olarak, MN hem tedavi sonrası GH hastalarında hem de GH taĢıyıcı grupta erken tanı için bir biyobelirteç olarak değerlendirilmemiĢtir. GH’da oksidatif hasar belirteci olarak plazma 8-OHdG seviyelerinin artmasının hastalığın geliĢiminde etkili olabileceğini gösterebilir. miRNA ekspresyon sonuçlarımıza göre, GH’da kanser riski için tümör süpressör etkili miRNA-125b bir biyobelirteç olarak kullanılabilir. Ayrıca bu çalıĢmada, enzim replasman tedavisi alan GH’da doğal lenfoid hücre alt tiplerinden ILC1 ve ILC3’ün azaldığı, foliküler helper T hücre (TFH) hücrelerinin IL-4, IL-21 üretimlerinin azaldığı, son olarak mukoza iliĢkili değiĢmez T hücrelerinin (MAIT) TNF α, IFN-γ, sitokin üretimlerinin azaldığı ve de hastalık patogenezi ve Ģiddetine yönelik önemli göstergeler olabileceği rapor edilmiĢtir. Bu sonuçlar, ileri çalıĢmalar ile desteklenmeli ve daha fazla tedavi öncesi GH hastaları üzerinde araĢtırılmalıdır.