Kuru Fasulyenin (Phaseolus vulgaris L.) Farklı Ekim Sıklığı ve Su Stresi Koşullarında Verim ve Kalite Kriterlerinin Belirlenmesi


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, -, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ömer Aksu

Danışman: Ali Ünlükara

Özet:

Farklı ekim sıklıklarında ekilen kuru fasulyenin farklı su stresine karşı tepkisinin belirlenmesi amacıyla Kayseri şartlarında 1 yıllık bir arazi denemesi yürütülmüştür. Sıra arası 30 cm, 40 cm, 50 cm ve her 50 cm’de çift sıra ekilen fasulyeye toprakta tüketilen suyun %100’ü (S100), %75’i (S75), %50’si (S50) ve %25’i (S25) damla sulama sistemiyle uygulanmıştır. Bitki boyu, dal sayısı, boğum sayısı ve protein oranı farklı su stresi ve ekim uygulamalarından önemli düzeyde etkilenmemiştir. Orta ve yüksek düzeyde su stresi nedeniyle bitki bakla sayısı ve tane sayısı azalmıştır. Su stresi sonucu en düşük S25 konusundan 108.4 kg/da ve en yüksek S100 konusundan 289 kg/da verim alınmıştır. Ekim sıklığına göre ise en yüksek 30 cm konusundan 254.8 kg/da verim alınmıştır. Bitki su tüketimi 273-461 mm arasında değişmiş ve en yüksek su tüketimi S100 konusunda meydana gelmiştir. Su stresine karşı ky= 1.69 değeri ile duyarlılık gösteren fasulyede bu duyarlılık artan sıra arası mesafe ile birlikte artmıştır. Sıra arası 30 cm için ky= 1.22 ve 50 cm için ise ky= 1.68 değeri belirlenmiştir. Eksik su uygulamaları sonucunda sulama suyu etkinliği artmış ancak toplam tüketilen su dikkate alındığında S25 konusu en düşük su kullanım etkinliğini (0.40 kg/m3) vermiştir. Çift sıra ekim ve 30 cm ekim konularında fasulye suyu en etkili şekilde kullanmış ve bu konularda su kullanım etkinliği (WUE) sırasıyla 0.43 ve 0.68 kg/m3 olarak belirlenmiştir. Artan su stresi 100 tane ağırlığını S100 için 29.1 g’dan S25 için 23.0 g değerine %21 oranında düşürmüştür. Orta Anadolu’da Alberto kuru fasulye çeşidi gibi bodur kuru fasulye çeşitleri için sıra arası ekim mesafesinin 30 cm alınması ve sulamaların kesinti uygulanmadan zamanında yapılmasıyla yüksek verim ve su kullanım etkinliği sağlanacaktır.