Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Yeşim TAKTAT ATEŞ
Danışman: Murat Saraçoğlu
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Günümüz eğitim sistemlerinde sürdürülebilir kalkınma
odaklı bilimsel okuryazarlığın artırılması, yenilikçi dijital teknolojilerin
(örneğin, sanal gerçeklik) etkili entegrasyonunu gerektirmektedir. Ancak,
öğretmenlerin bu teknolojilere yönelik kabulünü şekillendiren bireysel ve
yapısal faktörler hâlâ tam olarak açıklığa kavuşmamıştır. Bu nedenle, bu
çalışma, fen eğitimi ve sürdürülebilirlik eğitimi bağlamında sanal gerçeklik
teknolojisinin benimsenmesini etkileyen temel faktörleri bütünleşik bir model
çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, Türkiye genelinde 480 fen
bilgisi öğretmen adayı ve 530 fen bilimleri öğretmeni olmak üzere toplam 1.010
katılımcıdan elde edilen verilerle yürütüldü. Çalışmada, UTAUT-2 ve GETAMEL
modellerinin birleştirilmesiyle oluşturulan özgün bir kuramsal model, YEM ile
test edildi. Bulgular, hem bireysel (öz-yeterlik, algılanan kullanışlılık,
tutum, alışkanlık) hem de yapısal (kolaylaştırıcı koşullar, fiyat değeri,
sosyal etki) değişkenlerin, sanal gerçeklik teknolojilerinin sürdürülebilir
kalkınma eğitiminde kullanım niyeti üzerinde anlamlı etkiler oluşturduğunu
göstermektedir. Ayrıca, öğretmen adayı ve öğretmen grupları arasında bazı
ilişkilerde mesleki durumun moderatör rol oynadığı belirlendi. Elde edilen
bulgular, teknoloji entegrasyonunda yalnızca bireysel yeterliklerin değil,
kurumsal destek, altyapı ve mesleki gelişimin de bütüncül olarak değerlendirilmesi
gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu çalışma, kuramsal düzeyde fen eğitimi ve
sürdürülebilirlik eğitiminde teknoloji kabulüne yönelik literatürü, GETAMEL ve
UTAUT-2 modellerinin birleşiminden elde edilen bütünleşik bir çerçeve ile
zenginleştirmektedir. Geliştirilen bu model, sonraki araştırmaların sanal
gerçeklik ve diğer eğitim teknolojilerinin benimsenme süreçlerini incelemesinde
kullanılabilecek özgün bir referans sunmaktadır. Uygulama ve politika düzeyinde
ise, öğretmenlerin teknoloji entegrasyonunu destekleyecek stratejiler ve
öğretmen eğitim programlarının iyileştirilmesine yönelik çok boyutlu öneriler
geliştirmektedir.