Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Biyosistem Mühendisliği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Yusuf Can Aşık
Danışman: Hasan Ali İrik
Özet:
Arıtılmadan
alıcı ortamlara deşarj edilen atık sular içerdikleri yüksek fosfor ve azot
içerikleri ile sucul ekosistemlerde bozunmalara sebep olup canlı yaşamını
tehdit etmektedir. Bu nedenle atık sular alıcı ortamlara deşarj edilemeden önce
fosfor ve nitrat derişimlerinin izin verilen yasal sınırların altına
düşürebilmek için mutlaka bir arıtma sürecinden geçirilmek zorundadır. Yürütülen
bu çalışmada farklı filtre malzemelerinin yalın ve farklı oranlarda karışımları
atık sulardan fosfor ve azot giderim performansı laboratuvar koşullarında kolon
denemeleri ile test edilmiştir. Zeolit ile çeltik kavuzunun hem yalın halde hem
de farklı karışım oranlarında (%25-%75, %50-%50, %75-%25), farklı
konsantrasyonlarda (10, 25 ve 50 ppm) fosfor ve azot içeren çözeltiler ile
5ml/dk akış hızında doyurularak farklı zamanlarda örnekleme yapıldıktan sonra (3.,
6., 12., 24. ve 48. saat) elde edilen süzüklerde pH, elektriksel iletkenlik
(EC) ve toplam fosfor (TP) ve nitrat azotu analizleri yapılmıştır. Çalışma neticesinde
en yüksek azot giderim etkinliği %75.1 ile %75 zeolit ve %25 çeltik kavuzu
karışımından 10 ppm uygulamasının 3. saatinde belirlenirken en düşük giderim
etkinliği yine aynı karışımın 50 ppm uygulamasının 48. saatinde belirlenmiştir.
Fosfor giderim etkinliği ise en yüksek zeolit materyalinin yalın halde
kullanımında %19.4 ile 10 ppm uygulamasının 3. saatinde belirlenirken en düşük
etkinlik ise %0.14 ile 50 ppm uygulamasının 48. saatinde %25 zeolit ve %75
çeltik kavuzu karışımının kullanıldığı çalışmada belirlenmiştir. Zeolitin
fosfor ve azot giderim etkinliği belirlenirken azot giderimi için çeltik kavuzu
ilavesinin materyalin etkinliğini arttırdığı tespit edilmiştir.