Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Neslihan Aslan
Danışman: Osman Gülşen
Özet:
Bu çalıĢma moleküler markörler kullanılarak çerezlik kabaklarda (Cucurbita pepo L.)
saflık düzeylerinin tahmin edilmesi amacıyla 2016-2018 yılları arasında Erciyes
Üniversitesi Ziraat Fakültesi AraĢtırma Birimi Labaratuvarında gerçekleĢtirilmiĢtir.
Saflık düzeylerini tahmin etmenin pratik bir yolu bulunmamaktadır ve ancak arazide
tohumlardan elde edilen bitkiler arasındaki morfolojik özellikleri dikkate alarak genetik
açılım olup olmadığı anlaĢılabilmektedir. Bununla ilgili moleküler markör kullanımı ile
daha etkin olarak ebeveynlerin saflık düzeylerinin tanınması mümkün olabilmektedir.
Bu nedenle moleküler markörler yardımıyla S1, S2, S3 ve S0 (hiç kendileme
yapılmamıĢ) kademesindeki kabaklar dominant ve kodominant markörler kullanılarak
saflık düzeyleri ile heterozigotluk arasındaki iliĢki tahmin edilmiĢtir. ÇalıĢmada primer
seçimi sonucunda 18 SSR ve 8 ISSR primer çifti belirlenmiĢtir. SSR analizleri
sonucunda CMTm66 ve CMTp182 primerlerinde en yüksek ortalama PIC değeri 0,9 ve
gen çeĢitliliği 0,10 olarak bulunmuĢtur. ISSR analizleri sonucunda HVH(TCC)7,
HVH(CA)7T VE BDB(CA)7C primerlerinde en yüksek ortalama PIC değeri 0,4
bulunmuĢ olup gen çeĢitliliği sırasıyla 0.67, 0.61 ve 0.86 olarak belirlenmiĢtir.
Sonuç olarak SSR ve ISSR primerlerinin çerezlik kabak araĢtırmalarında kullanıma
uygun olduğu saptanmıĢtır. SaflaĢma çalıĢmalarında yüksek polimorfizm nedeniyle SSR
primerlerinin daha etkin olduğu saptanmıĢtır. BaĢarılı bulunulan primerler iliĢki
haritalaması, safiyet testlemesi ve yeni markır geliĢtirme çalıĢmalarında
kullanılabilecektir. Yapılan analizler sonucunda S0, S1, S2 ve S3 kademeleri arasında
heterozigot bant sayısı giderek azalan bir eğilim göstermiĢtir. En fazla heterozigot bant
sayısı S0 kademesinde ve en az heterozigot bant sayısı S3 kademesinden elde edilmiĢtir.
Bu da bize saflaĢma oranı artıkça heterozigot bant sayısının azaldığını göstermiĢtir.