Kayseri Kenti'nde Kentsel Risk ve Gerilim analizi: Kentsel Dayanıklılık Araştırması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Burcu Hazır

Danışman: Neşe Yılmaz Bakır

Özet:

Kentsel sistemin, sürdürülebilirliğinin ve yaşanabilirliğinin devamı için fiziki ve sosyo-ekonomik birçok riskten etkilenmesi muhtemeldir. Kentsel sistem sürdürebilirliği, dayanıklılığın sağlanması; yerelde savunmasız ve risk altındaki alanların saptanabilmesine bağlıdır bu nedenle kentsel dayanıklılık için bir kılavuz sağlamak planlama disiplini için önemli bir araştırma alanıdır. Son yıllarda risk azatlımı politikalarından bahseden literatürde tehlikeye odaklanmak yerine kentsel dayanıklılığı ve kırılganlığı ön plana çıkaran araştırmalar ve yaklaşımlar artmıştır ancak; kentsel gerilimin de esasında risk olduğundan bahseden ve kentsel planlama arasındaki ilişkiyi ele alan çalışmalar belirgin olarak bulunmamaktadır. Bir kentin dayanıklılığını artırmak için; kenti korunmasız yapan riskleri, gerilimleri anlamak bu kavramlar arasındaki boşluğu tanımlamak gerekmektedir. Bu çalışma ile kentsel dayanıklılığın; kentsel risk ve kentsel gerilim ile birlikte tanımlanması, kentin toplumsal ve ekonomik yapısının bu süreçteki önemli riskler ile gerilimlere neden olan parametrelerin belirlemesi ile kentin kırılgan alanlarının iyileştirilmesi sonucunda dayanıklı kentlerin oluşturulmasına yönelik yaklaşım ve önerilerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma, kent sisteminin kırılganlık, gerilim ve risk düzeyine odaklanmıştır. Bu kapsamda öncelikle kentsel risk ve kentsel gerilim kavramı irdelenmiş, bu iki kavram arasındaki ilişki sonucu kentsel dayanıklılık kavramı araştırılarak bu ilişkinin boyutları ortaya konmaya çalışılmıştır. Daha önce yapılan kentsel dayanıklılık araştırmalarından farklı olarak riskler sonucunda; bireyler arasında ve kent ile birey arasında bir gerilimin oluştuğu kentlerin sadece doğal afet yönetimi olarak değil toplumsal, sosyolojik ve ekonomik açıdan da dayanıklılığını kaybettiği varsayımı tartışılmıştır. Bu doğrultuda konu ekonomik, demografik, çevresel, kurumsal ve sosyal faktörler üzerinden irdelenerek planlama kararları ile dayanıklılığını sağlamak için nelere dikkat edilmesi gerektiği değerlendirilmiştir.