Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mohamed Mursal IBRAHIM
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Ali İrfan İlbaş
Eş Danışman: Erman Beyzi
Özet:
TUZ STRESİ ALTINDA FARKLI ASPİR (Carthamus tinctorius L.) ÇEŞİTLERİNDE BÜYÜME PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ
Mohamed Mursal IBRAHIM
Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Yüksek Lisans Tezi, Kasım 2024
Danışman: Prof. Dr. Ali İrfan İLBAŞ
İkinci Danışman: Doç. Dr. Erman BEYZİ
ÖZET
Bu tez çalışması, 2024 yılında tuzluluk stresinin aspir çeşitlerinin büyüme, verim ve kalite özellikleri üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla sera koşullarında yürütülmüştür. Çalışma, tesadüf parselleri deneme desenine göre faktöriyel düzende (iki faktörlü) ve beş tekerrürle gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, ilk faktör olarak iki farklı aspir çeşidi (Dinçer ve Linas) ve ikinci faktör olarak ise bitkilerde tuz stresi oluşturmak amacıyla 4 farklı tuz dozu (0 (kontrol), 2, 4 ve 6 dS/m, NaCl) denenmiştir. Araştırma sonunda tuz uygulamasının bitki boyu, tablada tohum sayısı, bin tohum ağırlığı, tohum verimi, biyolojik verim ve hasat indeksi özelliklerini önemli düzeyde etkilediği, çıkış süresi, çiçeklenme süresi ve bitkide tabla sayısı özellikleri üzerindeki etkisinin ise istatistiksel anlamda önemsiz olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde, çalışmada çıkış süresi 5.60-6.00 gün, çiçeklenme süresi 20.60-21.00 gün, bitki boyu 41.95-48.63 cm, bitkide tabla sayısı 0.92-1.12 adet/bitki, tablada tohum sayısı 0.28-13.16 adet/tabla, bin tohum ağırlığı 2.86-44.28 g, tohum verimi 0.01-0.57 g/bitki, biyolojik verim 0.80-2.02 g/bitki ve hasat indeksi ise % 0.45-29.15 arasında değerler almıştır. Ayrıca Dinçer çeşidinin mineral madde kompozisyonun incelenen 12 element (Al, B, Ca, Cu, Fe, K, Mg, Mn, Na, P, S ve Zn) bakımından daha yüksek değere sahip olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonunda elde edilen veriler ışığında, tohum verimi bakımından, tuzsuz koşullarda yapılacak Linas çeşidi tarımının aspir bitkisi için önerilebilir uygulama olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Carthamus tinctorius, aspir, tuzluluk stresi, çeşitler, tohum verimi, mineral madde kompozisyonu