Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MELTEM BAŞER
Danışman: Serkan Şahan
Özet:
Çalışmada mısır (Zea mays) bitkisinde, ruhsatlı ve ruhsatsız tarım ilaçlarının farklı tür ve
farklı dozlarda uygulanması ve yetiştiriciliğin bütün aşamalarında kullanılan pestisitlerin
genel değerlendirilmesi yapılmıştır. Mısırın yetiştirilmesinde toprak kaynaklı erken dönem
hastalık ve zararlılarına karşı en çok kullanılan yöntem tohum ilaçlamasıdır. Tohum kaplama
yöntemi ile uygulanan pestisitler, bitkilere kökler aracılığı ile alınarak vejetasyon süresi
boyunca bitki içerisine taşınırlar. Bitkinin hem vejetatif organlarına hem de polenler ile
danelere kadar ulaşabildiği ayrıca hasat zamanına kadar bitkide var olduğu görülmüştür. Bu
bitkilerin hayvan yemi olarak tüketildiğinde de hayvanlara geçerek risk oluşturabileceği ve
tohum kaplamanın kalıntı açısından riskli olabileceği sonucuna varılmıştır. Tohumunun
ekiminden başlanarak ilk 1–1.5 aylık dönemlerinde yabancı otların gelişimini % 20, mısırın
ise gelişimini % 5 oranında tamamladığını, yani yetiştiricilikte sorun olan yabancı otların
yaklaşık %20–%30 oranlarında ürün kayıplarına neden olduğu belirtilmektedir. Tek başına
herbisit kullanımında yaprak sayısı, bitki boyu, ham protein miktarı, yağ oranı değişimlerine
ait çalışmalar incelenmiş, önemli bir farkın olmadığı gözlenmiştir. Ancak
herbisitlerin üre ile karıştırılıp uygulanmasının yabancı otlarla mücadelede daha yüksek
etkide olduğu belirlenmiş ve bitki boyu, yeşil ot verimi ve kuru madde miktarlarında artış
olduğu saptanmıştır. Yabancı ot mücadelesinde bitkinin türü, toprak nemi, sıcaklık,
pestisitin türü, pestisitin uygulama dozu ve uygulanma zamanı gibi etkenlere bağlı olarak
pestisitlere verilen cevaplar değişmektedir. Pestisit kullanımı konusunda duyarlılık
oluşturmak adına zorunlu olmadıkça pestisit kullanılmaması veya Bakanlık tarafından
belirlenen kabul edilebilir MRL (maksimum kalıntı limiti) dozlarının aşılmadan bilinçli ve
kontrollü ilaçlama yapılmasının uygun olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Zea mays, Mısır, Pestisit, İnsektisit, Herbisit, Kalıntı