Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel islam Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BAUYRZHAN SAIFUNOV
Danışman: Muharrem Akoğlu
Özet:
Araştırmamız, Türkistan'daki Ehl-i Sünnet anlayışının gelişiminde Ahmed Yesevî'nin Rolü'nü ele almaktadır. Ayrıca Ehl-i Sünnet anlayışının özellikle Türklerin millî özelliğine, din ve kültür yapısına etkisi incelendi. Çalışmada özellikle Türkistan'da Ehl-i Sünnet anlayışının gelişimi ve Ahmed Yesevî'nin Ehl-i Sünnet Anlayışı, Temel Görüşleri ve Mezhebî Eğilimleri, Ahmed Yesevî'nin Türk-İslâm Kültürüne Etkileri ve Ahmed Yesevî'nin Görüşlerinin Türkistan'da yayılışı araştırıldı. Araştırma üç bölümden ibarettir. Giriş bölümünde çalışmanın konusu, amacı, önemi, yararlanılan kaynaklar, Türkistan, Ehl-i Sünnet ve Tasavvuf kavramları hakkında genel bilgiler verildi. Birinci bölümde; İslamiyet'ten önceki Türkistan sakinlerinin dini, kültürel, sosyal ve siyasi yapısı, Türkistan'a Müslümanların gelişi ve bölgenin İslamlaşmasına yer verilmiş ve çalışmanın önemi belirlenmeye çalışıldı. İkinci bölümde; Ehl-i Sünnet anlayışının Türkistan'daki yansımaları, Ehl-i Sünnet'in fıkhi, itikadı, tasavvufi boyutları, ağırlıklı olarak Hanefilik-Mâtürîdîlik geleneği ele alındı. Üçüncü bölümde; Ahmed Yesevî'nin hayatı ve eserleri, Hoca Ahmed'in temel görüşleri ve mezhebi eğilimleri, tasavvufi yönü, din anlayışının Türk-İslam kültürüne etkisi ve rolü irdelendi. Ayrıca Yesevî öğretisinin Türk milli kültürüne, bilim ve sanatın gelişimine sağladığı katkıları ve Yesevî kardeşliğinin günümüzdeki durumu incelendi. Anahtar Kelimeler: Türkistan, Ehl-i Sünnet, Hanefilik, Mâtürîdîlik, Ahmed Yesevî.