Hacılar (Kayseri) yöresi kayısılarının (Prunus armeniaca L.) seleksiyonu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: OĞUZ SAĞLAM

Danışman: Ercan Yıldız

Özet:

Bu çalışma, Erciyes dağının eteklerinde kurulmuş ve çok uzun yıllardır Anadolu insanına ev sahipliği yapmakta olan Kayseri iline bağlı Hacılar ilçesinde gerçekleştirilmiştir. Bölge özellikle yazlık bağ evleriyle meşhur olup, hemen hemen her evin bahçesinde tohumdan yetişmiş kayısı ağaçları bulunmaktadır. Bu durum bölgenin kayısı gen kaynakları açısından zengin bir havuza sahip olduğunu göstermektedir. Çalışma, 2019-2020 yıllarında tohumdan yetişmiş kayısı popülasyonu içerisinde kayda değer bulunan 41 genotip üzerinde yürütülmüştür. Genotiplerde fenolojik gözlemlerden tomurcuk patlaması, ilk çiçeklenme, tam çiçeklenme, çiçeklenme sonu ve hasat tarihleri belirlenmiş ve meyve gelişim süreleri hesaplanmıştır. Tam çiçeklenme periyodu 26 Mart-10 Nisan aralığında gerçekleşirken, çiçeklenme bazı genotiplerde 14-15 Nisan tarihine kadar sürmüştür. Genotipler olgunlaşmasını 97 gün (H-19 nolu genotip) ile 120 gün (H-28 nolu genotip) arasında tamamlayarak hasat olumuna gelmiştir. En yüksek meyve ağırlığı 43.96 g ile H-23 nolu genotipte, en düşük meyve ağırlığı ise 8.37 g ile H38 nolu genotipte belirlenmiştir. Genotiplerin SÇKM içerikleri %13.9 (H-21 nolu genotip) ile %21.0 (H-16 nolu genotip) aralığında değiştiği tespit edilmiştir. Belirlenen genotiplerin yaklaşık %65’i güzel veya çok güzel görünüme sahip olurken, dış görünüşlerinin tatmin edici seviyelerde olduğu gözlemlenmiştir. Çalışmada kayısı genotipleri meyve verim ve kalite özellikleri bakımından “Değiştirilmiş Tartılı Derecelendirme Sistemi” ile puanlanmış olup, 625 ve üzeri puan alan genotipler ümitvar olarak bulunmuştur.