Zekeriyâ Tâmir'in öykülerinde otorite eleştirisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AHMED MDERATY

Danışman: Metin Parıldı

Özet:

ZEKERİYÂ TÂMİR’İN ÖYKÜLERİNDE OTORİTE ELEŞTİRİSİ

Ahmed MDERATY

Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü

Doktora Tezi, Mayıs 2024

Danışman: Prof. Dr. Metin PARILDI

ÖZET

Bu çalışmada çağdaş Arap edebiyatında otorite eleştirisine önemli bir yer ayıran Suriyeli öykü yazarı Zekeriya Tâmir'in "Sahîlu'l-Cevâdi'l-Ebyad", "Rebîʽ fi'r-Ramâd", "er-Ra'd", "Dimaşk el-Harâık", "en-Numûr fi'l-Yevmi'l-Âşir", "Nidâu Nûh", "Senadhak", "el-Hisrim", "Teksîru Rukeb" ve "el-Kunfuz" adlı kitaplarındaki öykülerin analizi yapılmıştır. Bu kitaplarda, siyasi, toplumsal ve dinî otoritelerin bireyler üzerindeki baskısı ve kısıtlamalarını konu edinen öyküler tasnif edilmiş ve analizi yapılmıştır. Siyasi otorite eleştirisini konu alan öykülerde, siyasi güç yapıları ve bunların birey üzerinde uyguladığı baskılar ve baskıcı rejimler tarafından uygulanan insan hakları ihlalleri incelenmiştir. Toplumsal otorite eleştirisini konu alan öykülerde, toplumsal otoritenin boyutları, toplumsal yapının bireyin yaşamı üzerindeki baskısı ve bu baskının yol açtığı sosyal ve bireysel çatışmalar, toplumsal otoriteye karşı bireylerin tepkilerinin öykülerde nasıl işlendiği araştırılmıştır. Tâmir’in dinî otoriteyi konu alan öykülerinde, bu otoritenin bireylerin düşünce ve davranışlarını nasıl etkilediği, toplumsal ilişkileri ve normları nasıl şekillendirdiği, bireyin hayatına ne şekilde müdahale ettiği araştırılmış ve bu öykülerin derinlemesine analizi yapılmıştır. Tâmir'in öykülerinde, genellikle ironi ağırlıklı sembolik anlatıma başvuran abartılı bir üslup kullanılmıştır. Bu üslupla, bireyin otorite odakları tarafından nasıl kuşatıldığı çarpıcı bir şekilde ifade edilmek istenilmiştir. Sonuç olarak, Zekeriya Tâmir'in öykülerinde, Arap toplumlarında bireyin karşı karşıya kaldığı farklı otorite türleri ve bu otoritelerin birey üzerindeki baskıcı etkileri eleştirel bir bakış açısıyla ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: Arap Dili ve Belagati, Çağdaş Arap Edebiyatı, Çağdaş Suriye Öyküsü, Zekeriya Tâmir, Otorite Eleştirisi.