Vâsînî el-Aʿrac'ın 'Hârisetu'z-Zilâl' adlı romanında yapı ve tema

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İHSAN DEMİRTAŞ

Danışman: Metin Parıldı

Özet:

VÂSÎNÎ EL-AʿRAC’IN ‘HÂRİSETU’Z-ZİLÂL’ ADLI ROMANINDA YAPI VE TEMA

İhsan DEMİRTAŞ

Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü

Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2024

Danışman: Prof. Dr. Metin PARILDI

ÖZET

Bu çalışmada Cezayir romanının önde gelen isimlerinden biri olan Vâsînî el-Aʿrac’ın

yazdığı ve Fransa'da yayımlanan en iyi romanlar arasında seçilen ‘Hârisetu'z-Zilâl’ adlı

roman incelendi. Hârisetu'z-Zilâl, Cezayir'deki bağımsızlık savaşı sonrası otuz yıllık

süreçte ve 90'lı yıllarda patlak veren iç savaş döneminde Cezayir halkının yaşadığı

sıkıntıları anlatmaktadır. Cezayir halkının maruz kaldığı baskı ve zulmün yanı sıra

şehirdeki tarihi ve kültürel yapının nasıl tahrip edildiğini de ele almaktadır. Mekân

kurgusu, Cervantes'in Cezayir esaretine dayanmaktadır. Romanın genel atmosferi

karamsardır, ancak “Hârisetu'z-Zilâl efsanesi” gibi umudu simgeleyen unsurlar da

bulunmaktadır.

Çalışmanın başında, genel olarak çağdaş Arap edebiyatında ve özel olarak Cezayir

edebiyatında roman türünün gelişmesi üzerinde kısaca duruldu, daha sonra Vâsînî el-

Aʿrac’ın hayatı ve eserleri hakkında bilgi verildi. Romanın incelenmesine ayrılan

bölümlerde Hârisetu’z-Zilâl’da yapısal ögeler, dil ve anlatım özellikleri üzerinde duruldu.

Romanda tercih edilen karakterler, mekânlar ve bunlara ait özellikler detaylı bir şekilde

incelendi. Çalışmada, yazarın vermek istediği mesajı ve olayların yaşandığı dönemin

özelliklerini anlama ve aktarmaya öncelik verildi. Romandaki olaylar, şahsiyetler ve

mekânlara, Cezayir tarihindeki olaylar, şahsiyetler ve mekânlar göz önünde

bulundurularak bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşıldı, romanın gerçek hayatla olan ilgisi

tespit edilerek analiz edildi.

Anahtar Kelimeler: Arap Dili ve Belagati, Modern Arap Edebiyatı, Cezayir Romanı,

Vasini el-Aʿrac, Harisetu’z-Zilal