Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SALİH VAROL
Danışman: Nurcan Dursun
Özet:
Öğrenme ve bellek oluşmasında sinaptik plastisite rol alır. Literatürde sinaptik
değişime neden olan her sinapsta uzun dönemli güçlenme (UDG) ve uzun dönemli
baskılanma (UDB) şeklinde bir plastisitenin olduğu gösterilmiştir. Bu, sinaptik
plastisitenin modüle edilebileceği fikrini ortaya çıkarmış ve ‘metaplastisite’ ismiyle
tanımlanmıştır. Metaplastisite indüklenmesinde literatürde farklı stimülasyon
protokolleri kullanılmıştır. En yaygın kullanılan, 5 Hz priming stimülasyon
protokolüdür. Bu çalışmada 2 Hz ve 5 Hz priming stimulasyon protokolü kullanıldı.
Her iki protokol sonucu oluşan UDG cevapları incelendi. Priming stimülasyon
protokol farkının UDG üzerindeki etkisi karşılaştırıldı. Bu protokollerin öğrenme ve
bellek ile ilişkisinin araştırılması hedeflendi.
Çalışmada 2 aylık Wistar albino sıçanlar kullanıldı. 2 Hz (n = 8) ve 5 Hz (n = 8) olarak
iki grup oluşturuldu. Elektrotlar bregma referans alınarak hipokampüse yerleştirildi.
Artan şiddette uyarı verilerek input/output eğrileri elde edildi. Sonrasında bazal kayıt
alınarak bir gruba 2 Hz (900 uyarı, 450 saniye), diğer gruba 5 Hz (900 uyarı, 180
saniye) priming stimülasyon uygulandı. Yüksek frekanslı uyarım (YFU) (100 Hz, 1
saniye, 4 kez, 5 dakika aralıklı) ile UDG yanıtları indüklendi. Sonrasında ilk 5
dakikalık yanıtların ortalaması post-tetanik potansiyalizasyon, son 5 dakika
yanıtlarının ortalaması idame dönemi yanıtları olarak belirlendi. Metaplastisite
tepkileri [alan potansiyelleri: Eksitatör postsinaptik potansiyel (EPSP) ve popülasyon
spike (PS)], perforant yolun uyarılmasına cevap olarak, dentat girustan kaydedildi.
Tek örneklem t-testi, ANOVA testi ve non-parametrik Mann-Whitney U testi ile
istatistiksel analiz yapıldı.
Uyarı şiddetinin artmasıyla PS genliklerinin ve EPSP eğimlerinin arttığı (p<0,001)
bulundu. Frekans değişiminin bu durumu etkilemediği (p>0,05) görüldü. PS
genliklerinde gruplar arasında idame döneminde anlamlı farklılık bulundu (p <0,001).
EPSP eğimleri için ise, anlamlı farklılık bulunmadı (p> 0,05).
İki frekansın da sinaptik güçlenmeye yol açtığı gözlendi. Ancak, 2 Hz priming
uygulanan sinapslardaki güçlenme 5 Hz ile prime edilen sinapslardaki kadar güçlü
değildi. Bu, metaplastisitenin frekansa bağlı indüklenebileceğini göstermektedir.
Ayrıca 2 Hz priming protokolünün de metaplastisite çalışmalarına katkı sağlayacağı
düşünülmektedir.
vii
Bu çalışma, TYL-2018-8210 projesi kapsamında Erciyes Üniversitesi Bilimsel
Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir.