Kayseri ilinde yetişen yabani badem genotiplerinin morfolojik ve moleküler karakterizasyonu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İHSAN OĞUZ ŞANAL

Danışman: Aydın Uzun

Özet:

Bu çalıĢma 2017-2018 yıllarında Kayseri ilinde doğal olarak yetiĢen yabani badem 

genotiplerinin morfolojik ve moleküler karakterizasyonu amacıyla yürütülmüĢtür. 

ÇalıĢmada ilk olarak  yabani badem genotiplerinin alan  taraması gerçekleĢtirilmiĢ ve 

yapılan taramada toplam  39  tip belirlenmiĢtir. Belirlenen tiplerin morfolojik 

tanımlamasında yaprak ve meyve özellikleri incelenmiĢ, moleküler karakterizasyonunda 

PCR‟a dayalı ISSR markır analiz yöntemi kullanılmıĢtır. 

 

ÇalıĢmada yaprak uzunluğunun 0.65-2.48cm, yaprak geniĢliğinin 0.21-1.14cm,  yaprak 

sapı uzunluğunun ise 0.13-0.81cm arasında değiĢtiği belirlenmiĢtir. Yaprak renginin 19 

tipte açık yeĢil, 18 tipte gri, 2 tipte ise koyu yeĢil olduğu saptanmıĢtır. 

 Meyve özelliklerinden; kabuklu meyve ağırlığının 0.21-1.42g, meyve uzunluğunun 

10.60-21.32mm, meyve eninin 4.64-8.13mm, meyve yüksekliğinin ise 2.61-5.91mm 

arasında değiĢtiği belirlenmiĢtir. Kabuklu bademin yeĢil kabuktan ayrılma durumunun 

20 tip de zor, 14 tipte kolay ve 5  tipte çok kolay olduğu saptanmıĢtır. Ġç randımanının 

%19.85-53.77 arasında değiĢtiği ve iç badem renginin tüm tiplerde koyu renkli olduğu 

görülmüĢtür. Çift içlilik sayımlarında 38 tipte rastlanmazken, 48 nolu tipte %16 

oranında çift içlilik gözlenmiĢtir. Meyve Ģeklinin 31 tipte uzun dar, 4 tipte uzun, 3 tipte 

oval ve 1 tipte elips Ģeklinde olduğu belirlenmiĢtir. 

 Moleküler taramada 15 primer test edilmiĢ,  bunlardan 8  tanesi skorlanabilir bant 

vermiĢtir. ÇalıĢmada 103 adet toplam bant elde edilmiĢ ve polimorfizm oranının %100 

olduğu belirlenmiĢtir. Genotipler arasındaki benzerlik Ġndeksinin 0.20 ile 1.00 arasında 

değiĢtiği belirlenmiĢtir.