Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İHSAN OĞUZ ŞANAL
Danışman: Aydın Uzun
Özet:
Bu çalıĢma 2017-2018 yıllarında Kayseri ilinde doğal olarak yetiĢen yabani badem
genotiplerinin morfolojik ve moleküler karakterizasyonu amacıyla yürütülmüĢtür.
ÇalıĢmada ilk olarak yabani badem genotiplerinin alan taraması gerçekleĢtirilmiĢ ve
yapılan taramada toplam 39 tip belirlenmiĢtir. Belirlenen tiplerin morfolojik
tanımlamasında yaprak ve meyve özellikleri incelenmiĢ, moleküler karakterizasyonunda
PCR‟a dayalı ISSR markır analiz yöntemi kullanılmıĢtır.
ÇalıĢmada yaprak uzunluğunun 0.65-2.48cm, yaprak geniĢliğinin 0.21-1.14cm, yaprak
sapı uzunluğunun ise 0.13-0.81cm arasında değiĢtiği belirlenmiĢtir. Yaprak renginin 19
tipte açık yeĢil, 18 tipte gri, 2 tipte ise koyu yeĢil olduğu saptanmıĢtır.
Meyve özelliklerinden; kabuklu meyve ağırlığının 0.21-1.42g, meyve uzunluğunun
10.60-21.32mm, meyve eninin 4.64-8.13mm, meyve yüksekliğinin ise 2.61-5.91mm
arasında değiĢtiği belirlenmiĢtir. Kabuklu bademin yeĢil kabuktan ayrılma durumunun
20 tip de zor, 14 tipte kolay ve 5 tipte çok kolay olduğu saptanmıĢtır. Ġç randımanının
%19.85-53.77 arasında değiĢtiği ve iç badem renginin tüm tiplerde koyu renkli olduğu
görülmüĢtür. Çift içlilik sayımlarında 38 tipte rastlanmazken, 48 nolu tipte %16
oranında çift içlilik gözlenmiĢtir. Meyve Ģeklinin 31 tipte uzun dar, 4 tipte uzun, 3 tipte
oval ve 1 tipte elips Ģeklinde olduğu belirlenmiĢtir.
Moleküler taramada 15 primer test edilmiĢ, bunlardan 8 tanesi skorlanabilir bant
vermiĢtir. ÇalıĢmada 103 adet toplam bant elde edilmiĢ ve polimorfizm oranının %100
olduğu belirlenmiĢtir. Genotipler arasındaki benzerlik Ġndeksinin 0.20 ile 1.00 arasında
değiĢtiği belirlenmiĢtir.