Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Yunus ÖZKAN
Danışman: Onur Alp İlhan
Özet:
Zekâ oyunlarının öneminin son yıllarda
arttığını gösteren önemli bir ölçüt de, Milli Eğitim Bakanlığının Zekâ Oyunları
dersini 2013 yılında ortaokullar için seçmeli ders olarak uygulamaya almasıdır.
Seçmeli Zekâ Oyunları dersini ortaokullarda farklı branşlarda, bu alanda eğitim
almış ve gerekli sertifikaya sahip öğretmenler yürütmektedir. Bu dersi hali
hazırda yürüten matematik öğretmenleri ve ileride yürütecek olan ilköğretim
matematik öğretmen adaylarının zekâ oyunlarına yönelik algılarının tespit
edilmesi önemli görülmüştür.
Bu araştırma, ortaokullarda görev yapan
matematik öğretmenlerinin ve ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının zekâ
oyunlarına yönelik algılarının metaforlar aracılığıyla belirlenmesi amacıyla
gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Kolay
ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle belirlenen araştırmanın örneklemini, Kayseri
ili merkez ilçelerinde ortaokullarda görev yapan 171 matematik öğretmeni ve
Erciyes Üniversitesi Ziya Eren Eğitim Fakültesi Matematik ve Fen Bilimleri
Bölümü İlköğretim Matematik Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 113
öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmanın verilerinin toplanması için
hazırlanan anket formu, ortaokullarda görev yapan matematik öğretmenleri ve
ilköğretim matematik öğretmeni adayları için ayrı ayrı düzenlenmiştir.
Matematik öğretmenleri için hazırlanan ankette cinsiyet, kıdem, öğrenim durumu
ve zekâ oyunları dersinin daha önceden yürütülüp yürütülmediğini belirleyecek
dört adet öncül soru yer almaktadır. İlköğretim matematik öğretmeni adayları
için hazırlanan ankette ise cinsiyet, sınıf düzeyi, ağırlıklı not ortalaması ve
zekâ oyunlarına yönelik ilgilerinin olup olmadığını belirleyecek dört öncül
soru bulunmaktadır. Hazırlanan iki ankette de ortak olan ve araştırmanın ana
veri kaynağını oluşturan soru; “Zekâ oyunları... gibidir/benzer. Çünkü…”
şeklinde hazırlanmıştır. Araştırmanın verileri nitel veri analiz yöntemlerinden
içerik analizi yardımıyla analiz edilmiştir.
Araştırma sonucunda, ortaokullarda görev yapan
matematik öğretmenlerinin en sık ifade ettikleri metaforlar, labirent, bulmaca,
ceviz ve matematik iken; ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının en sık
ifade ettikleri metaforlar ise, hayat, satranç, jimnastik ve labirenttir. Ayrıca,
ortaokullarda görev yapan matematik öğretmenleri ve ilköğretim matematik
öğretmen adaylarına ait dokuz kavramsal kategoriden sekizi
(geliştirici/destekleyici, karmaşık ve sistematik/planlı, bağlayıcı,
sürükleyici, düşündürücü, rahatlatıcı/mutluluk verici, eğlenceli) ortaktır.