Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FADİME ERTAN
Danışman: Nihat Çeşmeci
Özet:
Rehberliğin yoğun insan etkileşimi, kültürel aktarım ve duygusal emek gibi yönleri, anlamlı iş ile olan ilişkisini incelemeyi gerekli kılmaktadır. Bu tez çalışmasında, anlamlı iş kavramının profesyonel turist rehberlerinin iş performansı üzerindeki etkileri incelenmiştir. Alanyazında anlamlı işe ilişkin çalışmalar bulunmakla birlikte, turist rehberliği mesleğine odaklanan araştırmalar oldukça sınırlıdır. Nicel araştırma yöntemine dayalı olarak yürütülen bu çalışmada, alanyazındaki mevcut ölçeklerden uyarlanarak geliştirilen anket aracılığıyla Ekim 2023–Mayıs 2025 tarihleri arasında, ağırlıklı olarak Nevşehir’de veri toplanmış ve analizlerde 389 geçerli anket kullanılmıştır. Faktör analizi sonucunda anlamlı iş değişkeni yedi boyutta yapılandırılmıştır: katkı anlayışı, uyum ve tutarlılık, gelişim ve öğrenme, büyük amaç, tam potansiyel sergileme, denge anlayışı ve işle özdeşleşme. İş performansı ise tek boyutlu yapı olarak değerlendirilmiştir. Demografik değişkenler açısından, medeni durum ve çocuk sahibi olma değişkenlerine göre anlamlı iş algısında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Bulgular, turist rehberliği mesleğinde anlamı artırmaya yönelik insan kaynakları uygulamalarının önemine işaret etmekte ve kurumsal düzeyde müdahale alanları sunmaktadır. Çoklu regresyon analizine göre, anlamlı işin iş performansı üzerinde pozitif etkisi saptanmıştır. Özellikle katkı anlayışı ve uyum-tutarlılık boyutları anlamlı düzeyde yordayıcı bulunmuştur. İlginç bir şekilde, büyük amaç boyutunun performans üzerinde anlamlı fakat negatif bir etkisi tespit edilmiştir. Bu durum, rehberlerin soyut hedeflere yönelmesinin kısa vadeli çıktılarla çelişebileceğini düşündürmektedir. Ayrıca, işinin büyük bir amaca hizmet ettiğini düşünen kişilerde bu durumun tükenmişliğe veya baskıya neden olabileceği şeklinde de yorumlanabilir.