Ortaokul sosyal bilgiler dersinde tarihsel kanıt kullanımının öğrencilerin tutumlarına etkisi ve öğretmen görüşleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NESİBE ŞENER

Danışman: Cevdet Kırpık

Özet:

ORTAOKUL SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE TARİHSEL KANIT KULLANIMININ ÖĞRENCİLERİN TUTUMLARINA ETKİSİ VE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ Nesibe ŞENER Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Eylül 2019 Danışman: Prof. Dr. Cevdet KIRPIK ÖZET Bu çalışmada sosyal bilgiler öğretmenlerinin Kültür ve Miras ünitesinde tarihsel kanıt kullanımına dair görüşlerini ve öğrencilerin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumlarına olan etkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın yönteminde hem nicel hem de nitel yöntemin beraber kullanıldığı karma yöntem kullanılmıştır. Öğrenci tutumlarını belirlemede nicel yöntem araçlarından ön test son test kontrol gruplu yarı deneysel desen modeli yapılmıştır. Öğretmen görüşlerini ortaya çıkarmak üzere nitel araştırma yönteminde kullanılan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 6. Sınıf sosyal bilgiler dersine giren 17 öğretmen ile Talas ilçesinde bulunan imam hatip kız ortaokulunda 6. Sınıfa devam eden 40 öğrenci (20 deney grubu, 20 kontrol grubu) oluşturmaktadır. Okulda bulunan iki altıncı sınıf şubeleri arasında yapılan kura ile deney ve kontrol grupları belirlenmiştir. Elde edilen nitel veriler betimsel analiz yoluyla değerlendirilmiştir. Nicel veriler ise SPSS 22 programında analiz edilmiştir. Çalışmanın nitel boyutu için Kayseri ilinde görev yapan ortaokul sosyal bilgiler öğretmenleri arasından kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemiyle 17 öğretmene ulaşılmıştır. Çalışmanın nicel kısmında deney gruplarına 6 hafta boyunca kanıt temelli etkinliklerle ders işlenirken; kontrol grubuna ise müfredat ve yıllık planlar dâhilinde MEB ders kitabı ile ders işlenmiştir. Öğretmenlerle yapılan görüşme sonucunda kanıt kullanımının öğrencilerin öğrenme sürecine katkı sunduğu ortak görüşüne ulaşılmıştır. Nicel çalışma sonuçlarına göre ise; deney grubu ve kontrol grubunun sosyal bilgiler dersine yönelik tutum puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Bunun yanı sıra deney grubunun ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farklılık görülmezken, kontrol grubunun ön test ve son test puan ortalamaları arasında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler, Öğretmen Görüşleri, Tutum, Kanıt, Birinci Elden Kaynak