Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATİH SEKENDUR
Danışman: Ali Ünlükara
Özet:
Bu tez çalışmasında;
Türkiye’nin 81 il merkezi meteoroloji istasyonuna ait 1980-2019 yılları arası
meteorolojik gözlem verileri kullanılarak; Standartlaştırılmış Yağış İndeksine
(SPI), FAO-56 Penman-Monteith ve Hargreaves referans evapotranspirasyon
metotlarıyla hesaplanan Standartlaştırılmış Yağış Evapotranspirasyon İndeksine
(SPEIPM ve SPEIHG) göre 1, 6 ve 12 ay zaman ölçeğinde
Modifiye Mann-Kendall testine göre kuraklık eğilimi ve Sen’in eğim metoduna
göre eğim büyüklüğü analizleri hem zamansal hem de mekansal olarak yapılmıştır. 1, 6, ve 12 ay zaman
ölçeğinde; SPI indeksi eğilim analizlerine göre özellikle Karadeniz Bölgesi,
Doğu Anadolu’nun kuzey kesimleri, Marmara ve Ege Bölgesinde zaman ölçeği
arttıkça kuraklığın anlamlı azalan yönde eğilim tavrı gösterdiği alanlar
artmıştır. Bu duruma göre bu alanlarda nemli periyotların kurak periyotlardan
daha fazla olduğu anlaşılmıştır. SPI’ya göre diğer bölgelerde ise kuraklığın
anlamlı artan yönde eğilim tavrı gösterdiği alanlar bulunmuştur. SPEIPM
ve SPEIHG indeksi eğilim analizlerine göre Ege bölgesi kıyı illeri,
Orta Karadeniz ve Batı Marmara Bölgesinde kuraklığın azalan yönde eğilim gösterdiği
alanlar bulunmuştur. SPEIPM ve SPEIHG indeksine göre İç
Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinin çoğunluğunda kuraklık
anlamlı artan yönde bir eğilim göstermiştir. 1 ay zaman ölçeği ile
kıyaslandığında 6 ve 12 ay zaman ölçeğinde, SPEIPM ve SPEIHG’de
artan yönde kuraklık eğilimlerinin daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Sonuç
olarak en fazla kurak periyot SPEIHG zaman serilerinde ikinci olarak
da SPEIPM zaman serilerinde bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Kuraklık, SPI, SPEI, FAO-56 Penman-Monteith,
Hargreaves