Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bil., Türkiye
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MERVE AKCAKOYUNLU
Danışman: Mehmet Fatih Yetkin
Özet:
Amaç: Multipl skleroz (MS); enflamasyon ve demiyelinizasyon ile karakterize aksonal kaybın eşlik ettiği merkezi sinir sisteminin kronik bir hastalığıdır. 2-hidroksiglutarat (2-HG) sağlıklı bireylerde de bulunan; lenfositler, dendrositler ve interlökinler üzerinde etkisi olan ve normalden fazla olması durumunda demiyelinizasyon ve dismiyelinizasyona yol açabilen bir immünometabolittir. Bu çalışmada MS’li bireylerde serum ve beyin omurilik sıvısında (BOS) 2-HG düzeylerinin ölçülmesi ve kontrollerle karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 2019 yılı Mart ayından Eylül ayına kadar, McDonald kriterleri 2017 revizyonuna göre MS tanısı alan 49 birey vaka grubu olarak ve 27 psödotümör serebri (PTS) tanılı birey kontrol grubu olarak dahil edilmiştir. Hastaların demografik verileri, bazal genişletilmiş özürlülük durum ölçeği (EDSS) ve tanı anındaki manyetik rezonans görüntüleme (MRG) bulguları kayıt altına alınmıştır. Çalışmaya alınan tüm hasta ve kontrol grubundaki gönüllü bireylerden alınan BOS ve venöz kan santrifüj edildikten sonra örnekler Erciyes Üniversitesi Genom ve Kök Hücre Merkezi laboratuvarında -80 °C derecede muhafaza edilmiştir. Tüm örneklerde L-2-HG düzeyine ELISA yöntemi ve D-2-HG düzeyine kolorimetrik yöntem ile bakılmıştır. İstatistiksel olarak p<0,05 olan değerler anlamlı kabul edilmiştir.
Bulgular: Vaka grubu bireylerin yaş ortalaması 35,6±11,1 idi. Vaka ve kontrol grubunda 2-HG düzeyleri değerlendirildiğinde; vaka grubunda kontrol grubuna kıyasla serum D-2-HG (40,31/36,10), serum L-2-HG (1,66/0,28), BOS L-2-HG (0,23/0,22) düzeylerinin ortalaması yüksek bulunmasına rağmen aralarında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır(p>0.05). Vaka grubunda kan ve BOS’ta ölçülen 2-HG düzeyleri BOS’ta oligoklonal band (OKB) varlığına göre değerlendirildiğinde; OKB pozitif bireylerde OKB negatif bireylere göre serum D-2-HG (40,74/38,38), BOS D-2-HG (24,80/21,64), BOS L-2-HG (0,23/0,22) düzeyleri daha yüksek saptanmıştır. Ancak bu farklılık istatistiksel olarak anlamlı saptanmamıştır(p>0.05).
Sonuç: Çalışmamız, MS fizyopatolojisinde 2-HG’nin rolünü araştıran ilk çalışmadır. MS’li bireylerde kontrol grubuna kıyasla genel olarak serum ve BOS 2-HG düzeyleri
vii
daha yüksek ölçülmüştür. Ancak bu farklılık istatiksel olarak anlamlı saptanmamıştır. MS fizyopatolojisinde 2-HG’nin rolünü araştıran ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.