Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nurbanu Yıldız
Danışman: Nurcan Dursun
Özet:
Amaç: Siklik guanozin monofosfat’ın (cGMP), öğrenme ve hafıza süreçlerinin
temelinde yer alan Uzun Dönemli Güçlenme (UDG) ve Uzun Dönemli Baskılanma
(UDB) mekanizmalarında rol aldığı netleşmiştir. Mikrotübül stabilize eden protein
Tau’nun, sinaptik fonksiyon ve plastisite modülasyonuna katıldığını gösteren çalışmalar
vardır. Bununla birlikte, UDG ve UDB ile ilgili Tau fosforilasyonunda cGMP'nin rolü
henüz belirlenmemiştir. Çalışmamızda bir guanilat siklaz (GC) inhibitörü olan Metilen
Mavisi’nin (MM), sinaptik plastisite ile ilişkili Tau fosforilasyonunu değiştirip
değiştirmediği araştırılmıştır.
Yöntem ve Gereçler: Çalışmada 40 adet Wistar albino genç erkek sıçan kullanıldı.
Anestezi altında stereotaksik çatıya yerleştirilen sıçanlara perforant yoldan uyarı
verilirken, dentat girustan (DG) hücre dışı alan potansiyelleri olan eksitatör postsinaptik
potansiyel (EPSP) ve populasyon spike (PS) kaydedildi. UDG’yi indüklemek için güçlü
bir tetanik stimülasyon (100 Hz/sn×4 tekrar) kullanılırken, UDB için düşük frekanslı
stimülasyon (1 Hz-15 dk) uygulandı. İndüksiyon protokollerinin uygulanması esnasında
DG’a 1 saat boyunca serum fizyolojik (SF) veya MM (50 µM) infüzyonu yapıldı.
Kaydın son 5 dakikasındaki EPSP eğimlerinin ve PS genliklerinin ortalamaları, UDG
veya UDB’nin büyüklüğünün bir ölçüsü olarak kullanıldı. İndüksiyondan 1 saat sonra
çıkartılan hipokampüs dokusunda, Tau proteininin 4 farklı epitopunun (thr231, thr181
,
ser
396
, ser
416) fosforillenmiş formları Western-blot yöntemi ile ölçüldü.
Bulgular: Deney sonuçları, MM’nin perforan yol–dentat girus sinapslarında, UDB
indüksiyonunu arttırırken, UDG’nin indüksiyonu üzerinde hiçbir etkisi olmadığını
gösterdi. MM’nin UDB protokolünde var olan EPSP/PS disosiasyonunu önlediği
gözlemlendi. MM infüze edilen sıçanlarda UDG ilişkili Tau fosforilasyonu değişmedi.
vi
UDB indüksiyonu, Tau’nun thr181 ve thr231 epitoplarında fosforilasyon oluşturmazken,
ser
396 ve ser416 epitoplarında artmış fosforilasyon ile sonuçlandı.
Sonuç: Elde edilen veriler, MM infüzyonunun, UDB cevabını arttırması ve UDB ile
ilişkili Tau epitoplarında fosforilasyonu değiştirmesi nedeniyle, cGMP düzeylerinin
öğrenme-hafıza oluşumunda önemli rolü olduğunu gösterir. MM, UDG-UDB arasındaki
dengenin stabilizasyonunda ve Alzheimer hastalığında görülen Tau fosforilasyonunun
deregülasyonununda etkin olmasına rağmen, bu hastalıkta MM kullanımında daha kesin
kanıtlar ortaya çıkarmak için ayrıntılı çalışmalara ihtiyaç vardır.