Sulhi DÖLEK'in Çocuklara Yönelik Hikâye ve Romanlarındaki Eğitsel İletiler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gökhan ÖNDER

Danışman: Erol Aksoy

Özet:

Çocuk edebiyatı, günümüz edebiyat dünyasında kendisine önemli bir yer edinmiş durumdadır. Çocuk gelişimi ve eğitimi açısından son derece önemli olan çocuk edebiyatının hitap ettiği kitlenin çocuklardan oluştuğu düşünüldüğünde bu alanın üzerinde titizlikle durulması gerektiği görülmektedir. Çocuğa hitap eden edebî metinlerin, çocukta olumlu yönde duygu, düşünce, beceri ve davranış oluşturmaya yardımcı olması beklenmektedir. Çocuklara yönelik eserler, çocukta olumlu davranış değişikliği meydana getirebilmek için birtakım mesajlar içerir. Eserler, içerdikleri bu mesajlar aracılığıyla çocukta olumlu kavram gelişimini sağlamaya yardımcı olmaktadır.

            Nitel araştırma yaklaşımı benimsenerek yürütülen bu çalışmada doküman incelemesi yapılmıştır. Sulhi Dölek'in çocuklar için yazmış olduğu 4 romanı ve 3 hikâye kitabındaki eğitsel iletiler belirlenmiş, bu eğitsel iletilerin eserlerde yer aldığı bölümler ortaya konulmuştur.

            İncelenen eserlerde en çok yardımseverlik, misafirperverlik, hayvan sevgisi, birlik ve beraberlik, düşünceli davranmak, tabiat sevgisi ve tedbirli olmak gibi eğitsel iletiler yer almaktadır. Eserlerde yer alan eğitsel iletilerin çocukların yaş aralıklarına ve gelişimsel özelliklerine uygun olduğu, eserlerde olumlu yönde iletilerin yer aldığı, işlenen eğitsel iletilerin genelde dolaylı olarak verildiği tespit edilmiştir. Çoğunlukla çocuklardan oluşan kahramanlar, okuyucunun gerçek hayatta karşılaşabileceği tarzda olaylar ve sade bir dil kullanılması sayesinde iletilerin çocuklara daha kolay ulaşmasının sağlandığı belirlenmiştir.