Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YUSUF CEM YÜCEL
Danışman: Abdullah Ulaş
Özet:
Bu çalışmada, su kültürü besin çözeltisi ortamında
iki aşamalı olarak denemeler kurulmuştur. I. Tarama (screening) denemesinde
Türkiye’nin genetik kaynaklarında yer alan 11 adet farklı patlıcan (Solanum
melongena L.) genotipi ve üç adet standart ticari patlıcan çeşidi (Batem
Filizi, Köksal F1 ve Yıldırım) iki farklı azot dozunda ( Düşük - N: 0.3 mM ve
Yüksek- N:3.0 mM N), tesadüf parselleri deneme desenine göre 3 tekerrürlü
olarak taranmıştır. Daha sonraki II. Tarama denemesinde ise, azot etkinlik
özellikleri tam olarak karakterize edilmiş 2 adet N- etkin: Kemer ve Yıldırım,
patlıcan genotipi anaç olarak seçilip, üzerlerine azot etkin olmayan Adana
Dolmalık ve Manisa patlıcan çeşidi aşılanarak, iki farklı azot koşullarında
(Düşük - N:0.3 mM ve Yüksek- N: 3.0 mM N) anaçlık potansiyelleri
belirlenmiştir. Tüm bu çalışmalar 2018 deneme yılında Seyrani Ziraat Fakültesi
Bitki Fizyolojisi Laboratuvarında kontrollü iklimlendirme odalarında
yürütülmüştür. Bitkide yaş-kuru ağırlık, bitki boyu, yaprak alanı-sayısı, kök
uzunluğu-hacmi-çapı, fotosentez, SPAD, gövde ve kökte toplam azot ölçülmüştür.
Sonuçlara göre I. Tarama denemesinde azot etkin genotipler (Kemer ve Yıldırım),
II. Tarama denemesinde üzerine aşılanmış olan ve azot etkin olmayan (N-etkinsiz)
Adana Dolmalık ve Manisa patlıcan çeşitlerinin büyüme ve gelişimini aşısız
(kontrol) Adana Dolmalık ve Manisa’ ya göre istatistiki olarak önemli düzeyde
artırarak, anaçlık potansiyellerinin yüksek olduğunu ispatlamışlardır. Anaç
olarak kullanılan bu N-etkin genotipler, özellikle düşük azot koşullarında
diğer genotiplere göre çok daha güçlü bir kök morfolojisi (kök yaş-kuru ağr.,
kök uzunluğu ve hacmi) sergilemişlerdir.