Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Tuğçe Burcu Demir
Danışman: Gökçe Yükselen Peler
Özet:
Türkiye Türkçesi ve Türkmen Türkçesi,
Türk dilinin Güney-Batı lehçelerini oluştururlar. Türkiye
Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi ve Gagauz Türkçesi Batı Oğuz Türkçesi kolunu;
Türkmen Türkçesi ve Horasan Türkçesi Doğu Oğuz kolunu oluşturmaktadır. Türkmen
Türkçesi yüzyıllar içerisinde içinde bulunduğu konum gereği, siyasi, sosyal ve
kültürel etkenlere bağlı olarak bünyesinde Oğuz Türkçesinin özelliklerini ve Doğu
Türkçesinin etkisi ile Çağatay ve Kıpçak Türkçesinin özelliklerini de
bünyesinde barındırmaktadır.
Türkler
yüzyıllar içerisinde çeşitli sebeplerden dolayı farklı coğrafi bölgelere
yayılmışlardır. Farklı coğrafi bölgelerde yaşamalarına rağmen aynı duygu,
düşünce ve zihin dünyaları müşterek edebî ürünlerinden birisi olan atasözlerine
yansımıştır. Atasözleri toplum bilimi, ruh bilimi, felsefe, tarih, edebiyat vs.
gibi birçok alanın inceleme konusudur. Atasözleri içerisinde barındırdığı
konular bakımından birçok anlamda incelenmektedir. Bu konulardan birisi de
dindir. Din, toplumu ilgilendiren ve sosyal hayatın şekillenmesine katkı
sağlayan kurumlardan birisidir. Sosyal hayatın şekillenmesine ve topluma yön
veren din ile ilgili atasözlerinin kapsamı da çok geniştir.
Bu
çalışmada Türkmen Türkçesi ve Türkiye Türkçesi atasözlerinde bulunan dinî
terimlerin karşılaştırmalı bir çalışması yapılacaktır. Çalışmada Türkmen
Türkçesi ve Türkiye Türkçesi atasözlerinin dinî terimler bakımından
zenginliğini ortaya konularak atasözlerinde ortak ve farklı yönler tespit
edilecektir. Türkmen Türkleri ve Türkiye Türkleri her ne kadar uzak coğrafyada
yaşasalar da ortak bir geçmişten geldiği ve dinî terimler bakımından atasözleri
ile Türk dünyasının atasözleri açısından zenginliğine katkı sunmak ve hem Türk
lehçelerinde hem de başka dillerdeki atasözleri ile yapılabilecek olan
araştırmalara veri sunmak hedeflenmiştir.