Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ali AKTAR
Danışman: Jale Metin Kıyıcı
Özet:
Bu çalışma Kayseri ili koyunculuk işletmelerinin
yapısal ve yetiştirme özelliklerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Bu
amaçla Kayseri iline bağlı 13 ilçede 224 tarım işletmesi sahibiyle yüz yüze
yapılan anketlerle elde edilen veriler kullanılmıştır. Çalışmanın anket veri
formunda işletme sahibine, işletme büyüklüğüne, koyunlarda uygulanan yetiştirme
pratiklerine, işletmenin yem kaynakları, yem temini ile işletme sahiplerinin
problem ve beklentilerine yönelik sorulara yer verilmiştir. Çalışmada yer alan
işletme sahiplerinin tamamı işletmelerinde sadece Akkaraman ırkı koyun
yetiştirdiklerini belirtmişlerdir. Anket sonuçları değerlendirildiğinde işletme
sahiplerinin %43.8’ inin 40 yaşın üzerinde, %59.8’ inin eğitim seviyesinin
ilkokul düzeyinde ve %49.1’ inin koyunculuk deneyiminin 16-30 yıl arasında
olduğu belirlenmiştir. Çalışmada yer alan 224 işletmenin %51.8’ i 200-400 baş
arası koyuna sahip olduklarını ve %87.1’ i yerli çoban çalıştırdıklarını
belirtmişlerdir. Çalışmada Kayseri şartlarında koç katım ayının Eylül (%56.7),
damızlık koç kaynağının pazar yeri (%48.7), çoğuz kuzulama oranının sürünün
yarısından az (%82.6) ve koçbaşına düşen koyun sayının 26-30 baş (%46.9) olduğu
belirlenmiştir. Çalışmada yer alan işletme sahipleri koyunları 6 yıl (%49.6), koçları
3 yıl (%54.5) damızlıkta kullandıklarını
ifade etmişlerdir. İşletme sahiplerinin tamamı ağıl + mera koyunculuğu
yaptıklarını ve kışın kaba yem olarak kuru ot + kuru yonca + saman, kesif yem
olarak da arpa kullandıklarını belirtmişlerdir. İşletme sahiplerinin %79.9’ u
meraların yeterli olmadığını ve %53.6’sı işletmelerinde yem bitkisi
üretmediklerini ifade etmişlerdir. Birçok işletme sahibi (%82.6) veteriner ve
sağlık hizmeti ihtiyaçlarını devlet kurumları aracılığıyla karşıladıklarını, en
önemli problemlerinin çoban ihtiyacı olduğunu (%46.1) ve devlet
desteklemelerinin arttırılmasını (%72.2) istediklerini belirtmişlerdir. Sonuç
olarak Kayseri ili genelinde faaliyet gösteren koyunculuk işletmelerinin
sürdürülebilirliği ile ilgili olarak hayvan yemi kaynağı ve mera konusunda
ciddi yetersizlikler olduğu, çoban sağlamada yaşanılan zorluklar ve devlet
desteklemelerinin arttırılması gerektiği yapılan çalışmada ortaya konulmuştur.