Akademik Veri Yönetim Sistemi
ART&DESIGN - 2022 II. International Congress on Art and Design Research , Niğde, Türkiye, 20 - 21 Haziran 2022, cilt.1, sa.1, ss.384-395
Yaşam için suyun önemi çok büyüktür. Yerleşim yerlerinde içme suyunun
temin edilmesi bu bölgelerde hayatın devamı için öncelikli ihtiyaçlar arasında yer
almaktadır. Temiz ve kullanılabilir suyun temini ilk zamanlardan beri insanlığın
karşısına büyük bir sorun olarak çıkmıştır. Türkiye’de özellikle küçük yerleşim
bölgelerinde bu sorun devam etmektedir. Gerek kullanılabilir içme suyu
kaynaklarının azlığı gerekse maddi yetersizlikler Türkiye’de birçok bölgenin sağlıklı
içme suyuna ulaşmasına engel olmaktadır. Birçok belde ve kasaba bütçe eksikliği
nedeniyle eski zamanlardan kalma sızdırmazlık özelliğini kaybetmiş şebekelerle
içme suyu ihtiyacını gidermektedir. Bazı şebekelerde hala kanserojen asbest
borular bulunmaktadır. Bununla beraber şebekelerin birçoğunda kayıp-kaçaklar
%50’nin üzerindedir. Bazı belediyeler içme suyunu kesintisiz sağlayabilmek için
kullanıma uygun olmayan imar sınırı içerisindeki kuyu sularını şebekeye
katmaktadır. Artan nüfusla beraber bu sorunlara müdahale etmek de
zorlaşmaktadır. Kullanım ömrünü tamamlamış, sağlıklı bir şekilde çalışamayacak
durumda bulunan eski içme suyu şebekelerinin yenilenmesi ve yerleşime açılan
yeni bölgelere yeni içme suyu şebekelerinin inşa edilmesi için projeler hızla devam
etmektedir. Bütçeler nedeniyle projelerde kapsam kısıtlılığı problemi oluşmaktadır.
Bu nedenle yeni yapılan içme suyu şebeke projeleri bazı bölgelerdeki sorunlara
kesin çözüm getirememektedir. İçme suyu şebekelerinin optimum maliyetlerle
yapılabilmesi için iyi projelendirilmesi gerekmektedir. İçme suları projelendirilirken
seçilen yöntem; debileri, yük kayıplarını ve boru çaplarını etkilemektedir. Bu
çalışmada Kırıkkale’nin Delice ilçesine bağlı Çerikli beldesinin seçilen bir
bölgesinde içme suyu şebeke modellemesi yapılmıştır. Modellemede
Netcad/Water programı kullanılmıştır. Netcad programı modelleme sırasında Ölü
Nokta Metodunu kullanmaktadır. Yapılan bu modelleme MsSu İçme suyu şebeke
hesap programı yardımıyla Küresel Gradyen Algoritma (KGA) metoduna göre
çözülen şebeke ile kıyaslanmıştır. Çalışmada 95 düğüm noktası ve 8607 metre
şebeke modellenmiştir. Debiler ve yük kayıpları kıyaslanmıştır. Sonuç olarak Ölü
nokta metodunda yangın debilerinin her boruda her an bulunduğu görülmüştür.
KGA’ya göre yapılan dinamik modelleme ise modelleme sırasında yangının olduğu
varsayılan zaman diliminde yangın debisini tüm şebekeye dağıttığı için daha düşük
debiler öngörmüştür. Debilerin küçülmesi; yük kayıplarının azalmasına ve boru
çaplarının düşmesine neden olmaktadır. KGA tabanlı Dinamik Metot ile yapılan
modelleme Ölü Nokta Metodundan daha düşük debilere, yük kayıplarına ve boru
385
çaplarına sahiptir. Sonuç olarak KGA tabanlı Dinamik Metodun, Ölü Nokta
Metoduna göre daha iyi sonuçlar verdiği görülmüştür.