Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yargıtay Dergisi, cilt.43, sa.1, ss.181-230, 2017 (Hakemli Dergi)
ÖZ:
Özel hukuk uyuşmazlıklarında ispat yüküne ilişkin genel düzenleme 1.10.2011 tarihine kadar sadece Türk Medeni Kanunu m. 6’da yer almıştı. Bununla birlikte 1.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 190'ıncı maddesinde ispat yüküne yeniden yer verilmiştir. TMK m. 6’ya göre “Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.”. HMK m. 190’a göre ise “İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir./ Kanuni bir karineye dayanan taraf, sadece karinenin temelini oluşturan vakıaya ilişkin ispat yükü altındadır. Kanunda öngörülen istisnalar dışında, karşı taraf, kanuni karinenin aksini ispat edebilir”. Görüldüğü üzere her iki düzenlemede de ispat yüküne ilişkin herhangi bir tanıma yer verilmemiştir. İspat yükü, taraflarca ileri sürülen olayların ispatsız kalması sebebiyle hâkimin aleyhte bir kararı ile karşı karşıya kalma tehlikesidir.
Çalışmamızda ilk olarak ispat yükü kavramı açıklanmaya çalışılmıştır. Yine doktrindeki görüşler çerçevesinde ispat yükü kurallarının hukuk dalları içerisindeki yeri inceleme konusu yapılmıştır. Son olarak ise ispat yükünün paylaştırılması başlığı altında ispat yükünde genel kural ve genel kuralın istisnaları izah edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: İspat, İspat Yükü, Delil, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Türk Medeni Kanunu.
ABSTRACT
The general regulations in private law disputes concerning the burden of proof was solely formed by Turkish Civil Code art. 6 until 10.1.2011. However, the burden of proof was once again given included in art. 190 of Civil Procedure Code, which came into force in 10.1.2011. According to TCC art. 6 “Unless otherwise provided by the law, each party is liable to prove the alleged facts on which it bases its claims.”. According to CPC art. 190 “The burden of proof, unless there is a special arrangement in the law, the law is ultimately connected to the alleged facts of their rights in favor of the issuer/ The party, is based on a statutory presumption, carries the burden of proof, the basic of the presumption only concerning case. Apart from the exceptions provided for in the law, the other party may rebut the statutory presumption.”. As is seen, there are two regulations regarding the burden of proof. However, there is no specific recognition in both provisions relating to the burden of proof. Burden of proof is the danger of facing a negative decision given by the judge due to the fact that incidents alleged by the parties remain unproved.
In our study, firstly, we tried to explain the concept of burden of proof. Nevertheless, the place of the rules of burden of proof among the branches of law is examined within the framework of opinions in the doctrine. Lastly, the general rules of the burden of proof and exceptions to the general rule are explained under the title of burden allocation.
Keywords: Proof, Burden of Proof, Evidence, Civil Procedure Code, Turkish Civil Code.