Akademik Veri Yönetim Sistemi
43. Yöneylem Arastırması / Endüstri Mühendisliği Kongresi , Trabzon, Türkiye, 2 - 04 Ekim 2024, ss.159, (Özet Bildiri)
Bir tedarik
zincirinde hem ileriye hem de geriye malzeme ve bilgi akışının doğru yapılması
firmanın rekabetçi pazar ortamındaki yerini belirlemektedir. Günümüzde, değişen
müşteri beklentilerini karşılamak ve tedarik zinciri cevap verilebilirliğini
artırmak için firmalar söz konusu tedarik zinciri yönetimi bileşenlerini
dikkate almalarının yanında siparişe göre oluşturma stratejisini de kullanmaya
başlamışlardır. Siparişe göre oluşturma stratejisi stoğu sıfıra indirgemeye,
müşterilerin özel siparişlerine karşılık vermeye çalışarak daha etkin ve esnek
bir tedarik zinciri yönetimi amaçlamaktadır. Ele alınan problemde gerçek
hayatta dinamik verilerin olması ve verilen kararların buna bağlı olarak
dinamik alınması önemli olmaktadır. Dinamik verilerin yer aldığı karmaşık sistemleri
modellemede analitik yöntemler ile çözüm çoğu zaman ya mümkün olmamakta ya da
çözüm elde etmek için yapılan varsayımlar problemi gerçek hayattan
uzaklaştırmaktadır. Bu problemleri çözmekte öne çıkan en uygun yöntemlerden
biri ise etmen tabanlı modelleme ve simülasyon yaklaşımıdır. Etmen tabanlı
yaklaşımlar büyük boyutlu problemleri küçük yerel problemlere bölerek problemin
çözümünü kolaylaştırırlar. Ayrıca etmen tabanlı modellemede etmenler merkezi
bir kontrol mekanizması olmadan bireysel davranışlar ile kararlar
alabildiğinden, karmaşık ve dinamik sistemlerin kontrolü ve modellenmesinde etkin
rol oynamaktadırlar. Literatürde birçok dinamik davranış gösteren problemin
çözümünde kullanılmaktadırlar. Bu çalışmada ele alınan problemin dinamikleri ve boyutu göz önüne alındığında etmen
tabanlı modellemenin çözüm için uygun olduğu görülmüştür. Etmen tabanlı
modeller ile gerçek hayatta yer alan bireylerin davranışları modele etkin bir
şekilde dahil edilebilmektedir. Tedarikçi, fabrika, bayi ve müşteri
unsurlarından oluşan bu çalışmada dikkate alınan tedarik zincirinde özellikle
müşteri davranışları ve talepleri müşteri etmeni ile etkin bir şekilde
modellenmiştir. Modelde diğer unsurlar da etmen olarak dikkate alınmış ve
aralarındaki ilişkiler etmen tabanlı modellemenin haberleşme mekanizmaları da
kullanılarak yer almıştır. Önerilen model AnylogicTM platformunda
oluşturulmuş olup, çeşitli senaryolar kullanılarak sonuçlar analiz edilmiştir.