Yatılı Bölge Ortaokullarında Okuma Kültürü Eğitimi: Olgu Bilimsel Bir Araştırma

Yılmaz G., Bahar M. A.

Türkçe ve Dil Eğitiminde İyi Uygulamalar Konferansı, Ankara, Türkiye, 22 - 24 Mayıs 2024, ss.1

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Okuma kültürü gelişmiş bireyler yetiştirmek okuma eğitiminin odağında bulunmaktadır. Bu çerçevede okullardan beklenen en temel işlevlerden biri bireylerin okuma kültürlerini geliştirmektir. Özellikle yatılı bölge okulları, öğrencilerine günün her anında okuma olanaklarına erişim olanağı sunma potansiyelleriyle bu işlev açısından öne çıkmaktadır. Ancak yatılı bölge okullarının bu işlevi yerine getirme durumları ayrıca incelenmemiş, bu okullarda görev yapan Türkçe öğretmenlerinin okuma kültürünü geliştirmeye yönelik yaptıkları çalışmalar, bu süreçte karşılaştıkları güçlükler ve önerileri; bu okullarda kayıtlı öğrencilerin kendi okullarında gerçekleştirilen uygulamaların okuma kültürlerini geliştirme niteliği açısından görüşleri betimlenmemiştir. Bu eksiklikten hareketle gerçekleştirilen bu araştırmada Kayseri ilinde bulunan beş yatılı bölge okulunda Türkçe öğretmeni ve öğrencilerin okuma kültürü öğretim/öğrenim deneyimleri ve görüşleri olgu bilimsel araştırma yöntemiyle incelenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme formlarıyla derlenen katılımcı görüşleri, içerik çözümlemesiyle incelenmiştir. Buna göre ana hatlarıyla çalışma kapsamındaki bütün okulların z-kütüphane olanağına sahip olduğu ancak bu alanların etkin bir biçimde kullanılmadığını; kimi köylerden gelen öğrencilerde ilk okuma ve yazmanın ortaokul dönemine geçilmesine karşın hâlen gelişmemesi nedeniyle öğretmenlerin temel okuryazarlığı geliştirici etkinliklere ağırlık verdiği söylenebilir. Bununla birlikte öğretmenler yoğun müfredat ve öğrencilerdeki sınav kaygısının da okuma kültürünü geliştirmek için özel bir çaba göstermelerine engel olduğunu dile getirmiştir. Ayrıca öğrenciler, kütüphanede bulunan kitapların kendilerinin ilgisini çekmediğini ve gelişim düzeylerine uygun olmadığını, ders kitapları dışında başka metinlere yönlendirilmediklerini ifade etmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, yatılı bölge okullarında okuma kültürü öğretimi ve öğreniminin beklenen potansiyeli ortaya koymaktan uzak olduğu sonucuna varılmıştır. Bu çalışma, yatılı bölge okullarında okuma kültürü öğretimi ve öğrenimini ayrıca ele almasıyla öne çıkmakta, Türkçe öğretmeni ve öğrencilerin görüşlerine aynı çalışmada yer vermesiyle dikkat çekmektedir.