ENERJİ NAKİL HATLARINDA ÇALIŞANLARIN YÜKSEKTE ÇALIŞMALARINDAN KAYNAKLI RİSKLERİN ANALİZİ


Kayabaşı R.

1.ULUSLARARASI İKSAD SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ , Mardin, Türkiye, 9 - 11 Mart 2018, cilt.4, ss.458-459

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 4
  • Basıldığı Şehir: Mardin
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.458-459
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Küreselleşen ve hızla endüstrileşen dünyada enerji insanoğlunun vazgeçilmezi haline gelmiştir. Enerji kullanımının gelişmişliğin ölçütü olarak kabul edilmesi her alandaki enerji yatırımlarına ülkelerin önem vermesini sağlamıştır. Bununla birlikte enerjinin üretildiği yerlerden tüketileceği yerlere taşınması gerekmektedir. Özellikle gelişmiş ülkeler enterkonnekte sistem ile elektrik enerjisi iletim ağı kurmuşlardır. Bu sistemler sayesinde iç ihtiyaç ve enerji ithalatını sağlamaktadırlar. Enerji iletimi yapılırken enerji yüksek gerilim olarak enerji nakil hatları vasıtasıyla taşınmaktadır. Yüksek gerilimin yeraltı kablosu ile taşınmasında yalıtım sorunu henüz çözülemediği için bu enerjinin taşınması havai hatlar vasıtasıyla yapılmaktadır. Havai hatlarda sağlıklı olarak enerjinin nakledilebilmesi için kurulum aşamasından başlayarak bakım ve onarımında yüksekte çalışma kaçınılmazdır. Son yıllarda helikopter kullanılarak yapılan bakım çalışmaları olsa da henüz merkezi noktalarla sınırlıdır. Yüksekte çalışma özellikle inşaat sektörün de karşımıza çıkmakla birlikte enerji nakil hatlarında yapılan yüksekte çalışmayla aynı değildir. Enerji nakil hatları kırsalda arazi şartlarında binlerce kilometre enerjinin taşınmasını sağlarken farklı arazi ve iklim şartlarından geçmektedir. Farklı tip ve şekillere sahip olan nakil hattı direkleri farklı yüksekliklere de sahiptir. Yüksek yapılara sahip olması nedeniyle motorlu araçlarla çalışanların çalışma noktalarına çıkarılması genellikle mümkün olmadığı için çalışma noktasına tırmanılarak çıkılması gerekmektedir. İletkenler üzerinde meydana gelen arızalar nedeniyle iletkenler üzerinde hareketli mekanizmalarda çalışmalar yapılmaktadır. Eğitimli kişiler tarafından yapılan bu iş ilk tırmanan için dikey yaşam halatının henüz takılmaması nedeniyle büyük risk barındırmaktadır. Çok tehlikeli sınıfta yer alan bu sektör çalışmaları esnasında güvenlik önlemleri tam olarak alınmalıdır. Buna rağmen yapısal nedenler ve kişisel nedenler kazaların gerçekleşmesini sağlamaktadır. Bu çalışmada genel olarak yüksekte çalışma konusu düşünülmemiş, özel olarak yüksek gerilim hatlarında yapılan yüksekte çalışmalara odaklanılmıştır. Nakil hatlarında karşılaşılan riskler önem sırasına göre analiz edilmiştir. Yaralanma ve ölümlere neden olan tehlike kaynakları kaynakta önlem almaktan başlayarak kişisel koruyucu donanımlara kadar çözümler aranmıştır. Bunun yanında enerji nakil  hatlarında iletilen elektrik enerjisi kendisi de başlı başına bir tehlike kaynağıdır. Enerji trafo istasyonlarından kesildikten sonra nakil hatlarının topraklaması yapılsa dahi iletkenlerde biriken indüksiyon akımı tehlike oluşturmaya devam etmektedir. Enerji nakil hatları çalışmalarında alınacak özel önlemler sayesinde iş kazalarının azaltılması mümkündür. Buna bağlı olarak ölüm ve yaralanmalarda azalacaktır. Kaza sonucunda meydana gelen maddi ve manevi kayıpların önüne geçilmesi insanoğlu için yararlı olacaktır.