Tünel altında karpuz yetiştiriciliğinde aşılı fide kullanımının verim ve meyve kalitesine etkileri


YETİŞİR H., Sarı N., Yücel S., Eti S., Dündar Ö.

6. Ulusal Seracılık Sempozyumu, Muğla, Türkiye, 1 - 04 Ağustos 2001, cilt.1, sa.1, ss.13

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Muğla
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.13
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Araştırmalar 1999-2001 yılları arasında Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü deneme alanları ve laboratuvarları ile Adana Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü laboratuvar ve iklim odalarında yürütülmüştür. Çalışmada farklı kabak anaçlarının karpuzda bitki gelişmesine, bitki besin maddelerinin alımına, verim ve kaliteye olan etkileri ile Fusarium solgunluğuna karşı mücadelede etkinliği araştırılmıştır. Bunun yanında kabak anaçları ile karpuz arasındaki uyuşma durumları da incelenmiştir.

Çalışmada 6’sı açık tozlanan [(Lagenaria sicarerias (LSC), SKP, Luffa cylindirica (LS), Benincasa hispida (BS) ve Cucurbita moschata (CMO),Cucurbita maxima(CMO)], 5’i de Fı hibrit [216, Emphasis (EMP), FR Gold (FRG), Goldtosa (GT) Strongtosa (ST) ve P360] olmak üzere 11 anaç, Crimson Tide karpuz çeşidi de kalem olarak kullanılmıştır.

Üç yıllık çalışmalar sonucunda Lagenaria grubuna giren anaçların karpuzla iyi uyuşma gösterdiği ve % 95’in üzerinde aşı tutma oranına sahip olduğu tespit edilmiştir. Diğer anaçlarda bu oran % 60’lara kadar düşmüştür. İki aşılama tekniği (İngiliz Dilcikli (Yanaştırma) ve Kakma) kullanılmış ve aralarında önemli bir fark bulunmamıştır. Yapma kolaylığı ve pratikliği açısından kakma aşı yöntemi tercih edilmiştir.

Bütün aşılı bitkiler kontrol bitkilerine göre daha hızlı büyümüş ve daha fazla bitkisel organlara sahip olmuşlardır. Buna bağlı olarak aşılı bitkilerde anaca bağlı olarak % 200’ü aşan verim artışları tespit edilmiştir. Bu verim artışı Fusarium solgunluğunun sorun olduğu yıllarda daha fazla olmuş ve % 400’lere ulaşmıştır. Kalite analiz sonuçlarında kontrol bitkileri ile aşılı bitkiler arasında meyve büyüklüğü hariç, önemli bir fark bulunmamıştır. Aşılı bitkilerden daha iri meyveler elde edilmiştir.

Bitkilerde yapılan yaprak analiz sonuçlarında özellikle demir alımının aşılı bitkilerde daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Toplam topraktan kaldırılan bütün makro ve mikro elemenler aşılı bitkilerde daha fazla olmuştur.

Aşılı bitkiler, anaçlar ve kalem Fusarium oxysporum f.sp. niveum’un bilinen üç ırkına karşı testlenmiş ve test sonucunda bütün aşılı bitkiler ve anaçlar dayanıklı bulunurken, C. Tide çeşidi Fusarium oxysporum f.sp. niveum’un 2 no’lu ırka duyarlı bulunmuştur.

Yapılan sitolojik çalışmada Lagenaria üzerine aşılı bitkilerde aşı yerinde fazla şişmeler, bu şişmeye bağlı olarak iletim demetlerinde kıvrılmalar gözlemlenmemiştir. Buna karşın C. maxima, C. moschata ve bu iki türün melezleri üzerine aşılı bitkilerden alınan örneklerde aşı yerinde aşırı şişmeler ve iletim demetlerinde kıvrılmalar tespit edilmiştir. Uyuşma sorunu olmayan bitkilerde iletim demetlerindeki borucukların sayıları artmış ve daha geniş çaplara sahip olmuşlardır.

Çalışmanın son yılında, önceki yıllarda gözlemlenen parametrelerde iyi performans gösteren anaçlar ile farklı bitki sıklığının verim ve kaliteye etkisi araştırılmıştır. Sıra arası sabit 3 m, sıra üzeri 30 cm, 60 cm ve 90 cm olmak üzere üç farklı bitki sıklığı denenmiş ve aşılı bitkilerde dekara 400 – 500 bitki ile ekonomik anlamda verim alınabileceği tespit edilmiştir.

The studies were carried out in research area and laboratories of Horticultural Department, Faculty of Agriculture. University of Çukurova and in growth room and laboratories of Adana Plant Protection Research Institute. In this study, effects of different rootstocks on plant growth, plant nutrition uptake, yield and quality and effectiveness of grafting on different rootstocks against Fuasium wilt were investigated. In addition to this, affinity of these rootstocks with watermelon (C.Tide) was studied.

In this study, 6 open pollinated [Lagenaria sicareria (LSC), SKP, Luffa cylindirica (LSY), Benincasa hispida (BS), Cucurbita moschata (CMO) and Cururbita maxima (CMA)] and 5 F1 hybrids [216, Emphasis (EMP), FR Gold (FRG), Goldtosa (GT), Strongtosa (ST), and p360] were used as rootstocks. C. Tide watermelon cultivar was used as scion.

According to results of three years studies, it was determined that Lagenaria type rootstocks had high level of affinity (% 95) with watermelon. The affinity rates in Cucurbita type rootstocks was not as high as in Lagenaria types and it was changed between % 65 and % 95. Two different types of grafting technique (Hole Insertion Grafting and Tongue Approaching Grafting) were used and any significant difference was not found between these two grafting methods in respect to investigated parameter. Since hole insertion is easy to do and practical, it was preferred to tongue approaching grafting technique.

All grafted plants grew faster than control plants, and they had also much more biomass than controls. Depending on vegetative growth, it was determined that grafted plants had 200 % more yield than control. When the Fusarium wilt was present, 400 % yield increase was determined in grafted plant.

In quality analysis, any significant difference was not found between control and grafted plant except fruit size. Fruit size increase in grafted plant and bigger fruits were obtained from grafted plants.

According to leaf analysis results, Fe uptake significantly increased by grating on different rootstocks. Total nutrition uptake was higher in grafted plant than control in all macro and micro elements..

Rootstocks, scion and grafted plant were tested against known three races of Fusarium oxsyporum f. sp. niveum and it was found that all grafted plant and rootstocks were resistant to all races. On the other hand, C. Tide was found as susceptible to race 2.

In cytological studies, any abnormal swelling at grafting point was not observed in Lagenaria type rootstocks. It was not determined coiling in vascular bundle. In contrast to this, in grafted plant on C. moschata, C. maxima and their inter specific hybrids, abnormal swelling at grating point and coiling in vascular bundle were determined. In plants without affinity problem, number and diameter of vascular pipe increased.

In the last year of study, rootstocks that presented better performances as regard to observed parameters were chosen for plant density study. For plant density study, 3 m x (30 cm, 60 cm, 90 cm) spacing were used and it was found that economical yield can be obtained by 400 – 500 plant/da.