II. Dünya Savaşı Sürecinde Sümerbank


Creative Commons License

Erdoğan A., KAPCI H. Z.

Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.32, sa.45, ss.83-108, 2018 (Hakemli Dergi)

Özet

Sümerbank 11 Temmuz 1933 tarihinde 2262 Sayılı Kanunla kurulmuştur. İsmini Mustafa Kemal Atatürk belirlemiştir. Sümerbank 17 Haziran 1938’de çıkarılan 3460 Sayılı Kanunla İktisadi Devlet Teşekkülü’ne dönüştürülmüştür. Bankanın kuruluş sebepleri şu şekilde sıralanmıştır: İlk sanayileşme tecrübeleriyle ekonomik büyüme hızının yeni kurulan milli devletin ihtiyaçlarını yeterince karşılamadığı görülmüştür. Bu sebeple, eldeki tüm imkânları kullanarak ekonominin daha verimli ve ahenkli hale dönüştürülmesi için kuvvetli bir kuruluşa ihtiyaç duyulmuştur. Bununla birlikte ekonomi programında kurulması istenilen sanayi kuruluşları için kamu ve özel işletmelerle birlikte çalışacak bir Devlet Teşekkülü oluşturulması kararlaştırılmıştır.


 

Bu doğrultuda Sümerbank’a kuruluş kanunu ile görevler verilmiştir. Bu görevler Devlet Sanayi Ofisinden teslim alacağı fabrikaları işletmek, özel işletmelerdeki devlete ait işletmeleri Ticaret Kanunu hükümlerine doğrultusunda idare etmektir. Milli sermaye kullanılarak yapılacak olan bütün sanayi müesseselerinin (özel kanunlarla yapılacak fabrikalar hariç) etüd ve çizimlerini hazırlamak, bunları kurmak ve yönetmek. Kuruluşları veya ürün çeşitlerini yurt için iktisaden verimli olan sanayi işlerine katmak. Memlekete ve kendi fabrikalarına gerekli olan usta ve işçileri yetiştirmek için okullar açmak, yurt içinde ve yurt dışında öğrenci okutmak. Sanayi müesseselerine kredi açmak ve bankacılık işlerini yapmak gibi görevler verilmiştir.