2. Uluslararası Pegem Eğitim Kongresi-IPCEDU 2021, Antalya, Türkiye, 27 - 30 Ekim 2021, ss.454-455
Anadolu binlerce yıllık geçmişi ve onlarca uygarlığa ev sahipliği yapması nedeniyle bir açık hava
müzesi olarak kabul edilebilir. Nitekim binlerce yıl öncesine tarihlenen Şanlıurfa-Göbeklitepe, DiyarbakırÇayönü, Konya-Çatalhöyük ve Antalya-Karain gibi ören yerleri Anadolu’nun insanlık tarihi açısından eski ve
önemli bir yerleşim yeri olduğunu kanıtlar niteliktedir. Bunlara ek olarak Anadolu yarımadası Hattiler,
Hititler, Asurlar, İyonlar, Urartular, Frigyalılar, Lidyalılar, Roma İmparatorluğu, Anadolu Beylikleri, Selçuklu
Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu gibi onlarca uygarlığın da mirasını bünyesinde taşımaktadır. Bu mirastan
turizmin yanı sıra eğitim alanında da etkili şekilde yararlanılması gerekmektedir. Fakat bu mirastan etkili
şekilde yararlanılabilmesi için öncelikle öğretmenlerin başta görev yaptıkları şehir ve onun yerel coğrafyası
olmak üzere ulusal çapta yer alan tarihi ve coğrafi unsurlara ilişkin farkındalık sahibi olmaları
beklenmektedir. Bu bağlamda ortaokul düzeyinde tarihi mekanlardan yararlanılabilecek başlıca
derslerden biri de sosyal bilgilerdir. Bu kapsamda araştırmanın amacı sosyal bilgiler öğretmenlerin görev
yaptıkları şehrin tarihi mekanlarına ilişkin farkındalıklarını tespit etmektir. Araştırmada nitel araştırma
yöntemlerinden biri olan temel nitel araştırma kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kayseri İl Milli
Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı ortaokullarda görev yapmakta olan 61 sosyal bilgiler öğretmeni
oluşturmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde ölçüt örnekleme yönteminden yararlanılmış ve ölçüt
olarak katılımcıların Kayseri’de görev yapıyor olması belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak
açık ve kapalı uçlu sorulardan oluşan yapılandırılmış bir görüş formu aracılığıyla gerçekleştirilmiştir.
Hazırlanan görüş formu 6 açık uçlu ve 32 kapalı uçlu sorudan oluşmaktadır. Görüş formu pandemi koşulları
nedeniyle Google Forms aracılığıyla hazırlanmış ve katılımcılara gönderilmiştir. Veriler nitel veri analiz
tekniklerinden biri olan betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler
öğretmenlerinin tarihi mekân algılarının daha çok müze ve ören yerlerini içerdiği, görev yaptıkları
Kayseri’nin sahip olduğu tarihi mekanlara yönelik yeterli bilgiye sahip olmadıkları, öğrenme-öğretme
sürecinde okul dışı bir faaliyet olarak tarihi mekanlardan yılda bir veya hiç yararlanmadıkları sonucuna
ulaşılmıştır. Araştırmanın bulgularından hareketle sosyal bilgiler öğretiminde şehrin tarihi mekanlarından
yararlanılmasına ilişkin öğretmenlere ve politika yapıcılara önerilerde bulunulmuştur. Bu çalışma TÜBİTAK
Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı tarafından 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri
Destekleme Programı kapsamında 1919B012000491 başvuru numarasıyla desteklenmiştir.
Anatolia can be considered an open-air museum because of its thousands of years of history and
home to dozens of civilizations. Archaeological sites such as Şanlıurfa-Göbeklitepe, Diyarbakır-Çayönü,
Konya-Çatalhöyük, and Antalya-Karain dating back thousands of years prove that Anatolia is an old and
important settlement in terms of human history. In addition to these, the Anatolian peninsula carries the
heritage of dozens of civilizations such as Hatti, Hittites, Assyrians, Ions, Urartians, Phrygians, Lydians,
Roman Empire, Anatolian Principalities, Seljuk State, and Ottoman Empire. This heritage should be used
effectively in the field of education as well as tourism. However, to benefit from this heritage effectively,
teachers are expected to be aware of the historical and geographical factors on the national scale,
especially the city where they work and its local geography. In this context, one of the main courses that
can be benefited from historical places at the secondary school level is social studies. In this context, the
research aims to determine the awareness of social studies teachers about the historical places of the city
where they work. Basic qualitative research, which is one of the qualitative research methods, was used
in the research. The study group of the research consists of 61 social studies teachers working in
secondary schools affiliated to Kayseri Provincial Directorate of National Education. The criterion sampling
method was used in the determination of the study group and it was determined that the participants
were working in Kayseri as a criterion. The research was conducted through a structured opinion form
consisting of open and closed-ended questions as a data collection tool. The prepared opinion form
consists of 6 open-ended and 32 closed-ended questions. The opinion form was prepared through Google
Forms and sent to the participants due to the pandemic conditions. The data were analyzed with
descriptive analysis, which is one of the qualitative data analysis techniques. As a result of the research,
it was concluded that social studies teachers' perceptions of historical places mostly include museums
and ruins, they do not have enough information about the historical places of Kayseri, where they work,
and they do not benefit from historical places as an out-of-school activity in the learning-teaching process.
Based on the findings of the research, suggestions were made to teachers and policymakers regarding
the use of the historical places of the city in social studies teaching. This study was supported by the
TUBITAK BIDEB with the application number 1919B012000491 within the scope of the 2209-A University
Students Research Projects Support Program.