Akademik Veri Yönetim Sistemi
1. ULUSLARARASI İKSAD SOSYAL BiLiMLER KONGRESi, Mardin, Türkiye, 9 - 11 Mart 2018, cilt.4, ss.615-616
Hayvancılık sektörü ülkemiz gibi dünya ülkelerinin vazgeçilmezlerinden biridir. Günümüzde ülkeler, hayvan ve ürünleri ihtiyacını karşılayabilmek için geleneksel ve ilkel yetiştiricilik yerine daha büyük kapasiteli, modern şartlarda hayvancılığı sürdürmektedir. Hayvancılıkta çok sayıda damızlık ve üretim çiftlikleri kurulurken, kanatlı hayvan sektörü de entegre kuruluşlar haline dönüşmektedir. Milli gelirlerin artması ve toplumların sosyal ve kültürel gelişimlerinin sonucu ev ve pet hayvanlarının sayısı da artmaktadır. Bu durumlara bağlı olarak özel ve kamu veteriner hekim klinikleri sayısı artmaktadır. Entegre et ve ürünleri fabrikaları ve üniversitelerin araştırma laboratuvarlarında hayvanlara yönelik araştırmalar sürdürülmektedir. Bu gelişimlere bağlı olarak sektörün ihtiyaç duyduğu mesleki bilgiye sahip laborant ve veteriner sağlık bölümü mezunları istihdam edilmektedir. Laboratuvar şartlarında, sahada ve kliniklerde; cerrahi müdahale, doğum, döllendirme, tedavi gibi görevleri sürdürmektedirler. Bu görevler esnasında kan, idrar, doku ve bunlara benzer yapılara temasları mümkündür. İstihdam edilen edilen bireylerin çalışma şartlarında maruz kalacakları mesleki risklerden biri hayvanlardan insanlara geçebilen hastalıklardır. Doğal olarak omurgalı hayvanlardan insanlara, insanlardan da hayvanlara geçebilen hastalıklar zoonozlar alarak adlandırılmaktadır. Çalışma bakanlığının meslek hastalıkları ve iş ile ilgili hastalıklar rehberinde yer alan meslek hastalıklarındadır. Şarbon, Leptospirozis, Q Humması, Lyme, Orf ve Psittakozis bazı zoonoz çeşitleridir. Risk gurubu çiftçiler, veterinerler, hayvan besiciliği yapanlar, kasaplar, mezbaha çalışanları, orman çalışanları ve laboratuvar çalışanları gibi guruplardır. Bu çalışmada yeterli mesleki bilgiye sahip olan bireyler üzerinde mesleki zoonotik hastalıklar hakkında araştırma yapılmıştır. 120 laborant ve veteriner sağlık öğrencisi için yapılan anket taramasında öğrencilerin zoonozlar ve korunma yolları ile ilgili farkındalıkları ölçülmüştür. Laboratuvar şartlarında, sahada ve kliniklerde maruz kalacakları tehlike ve mesleki risklere yönelik sorular yöneltilmiştir. Ayrıca değerlendirmeye alınan 60 öğrenci iş sağlığı ve güvenliği dersini almamış, 60 öğrenci ise dersi alarak başarıyla tamamlamıştır. Çalışmaya katılan öğrencileri tamamı mesleki risklere karşı korunmak için iyi bir mesleki bilgiye sahip olmaları gerektiğini savunmuştur. Mesleki bilgiye sahip fakat İş sağlığı ve güvenliği dersi almamış öğrencilerin işyeri ortam gözetiminde ve tehlikelerin tanımlanmasında zayıf kaldıkları anlaşılmıştır. Yüksek risk barındıran durumlarda, risk seviyesine göre nasıl bir yol izleneceği hayati öneme sahiptir. İş Sağlığı ve güvenliği dersini başarıyla tamamlayan öğrencilerde ortam gözetimi yapabildikleri, tehlike ve riskleri tanımlayabildikleri anlaşılmıştır. Yapılan çalışmalar ve değerlendirmeler neticesinde verilen dersin bireylerin güvenlik kültürüne önemli katkılar sunduğu görülmüştür. Mesleki zoonozlara karşı korunma yollarının uygulamalı dersler ve teknik geziler öncesinde anlatılması öğrenciler tarafından istendiği anlaşılmıştır. Staj uygulamaları öncesinde ve mesleklerine başlamadan kazandıkları bu yeterlilikler genç bireylerimizin ve çalıştıkları sektörler için faydalıdır. Yeterli mesleki eğitime, bilgiye sahip olmayan bireyler ve yetiştiriciler zoonozlara karşı yüksek risk gurubundaki kişilerdir. Bu bireylere karşı tarım ve hayvancılık müdürlükleri vasıtasıyla gerekli eğitimlerin verilmesi yararlı olacaktır. Görülen meslek hastalıkları sonucunda maddi ve manevi kayıpların önüne geçilmesi ülkemiz ve insanlık için yararlı olacaktır.