TÜRK-AMERİKAN İLİŞKİLERİNİN ŞEKİLLENMESİNDE AMİRAL MARK L. BRISTOL’UN ROLÜ (1919-1927)


KÖSE I.

Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2015

  • Yayın Türü: Kitap / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2015
  • Yayınevi: Türk Tarih Kurumu
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Osmanlı Devleti ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasında ilk ilişkiler kaçınılmaz olarak ticari faaliyetler ile başladı. İlk dönem ilişkilerde Amerikan Hükümeti ticari kazançlar elde etmek peşinde hareket ederken, Osmanlı Devleti, Avrupa’daki düşmanlarını dengeleyebilmek için Atlantik Okyanusu ötesinde bir müttefik bulabilme ümidini hep canlı tuttu.

I. Dünya Savaşı’nın üçüncü yılının ilk aylarında, 20 Nisan 1917 tarihinde iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler karşılıklı olarak sonlandırıldı, fakat bir savaş ilanı durumu yaşanmadı. Savaş sonrasındaki yeniden yapılanmanın şekillendirildiği Paris Barış Konferansı esnasında ABD Hükümeti ve Başkan Wilson Türklerin cezalandırılmasından yana tavır koydu. Paris Barış Konferansı toplandıktan hemen sonra İstanbul’daki en üst düzey Amerikan temsilcisi olarak görevlendirilen Amiral Mark L. Bristol, iki ülke arasındaki ilişkileri onarmak, Amerikan yardım örgütlerinin tarafsızlığını sağlamak ve misyonerlerin asli görevlerine dönmeleri için yoğun caba sarf etti. 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’in işgali ile ve sonrasında başlayan Milli Mücadele sürecini ilk başlarda ABD Hükümeti biraz da İngiltere’nin etkisi ile, “Türk Milliyetçilerinin Anadolu isyanı” olarak değerlendirdi. Daha sonraki yıllarda kazanılan askeri başarılar ABD’nin Ankara Hükümeti ile önce mesafeli ve 1921 yılından itibaren de kontrollü diplomasi yürütmesini zorunlu hale getirdi.