Akademik Veri Yönetim Sistemi
İDEA2022, Hatay, Türkiye, 11 - 13 Mayıs 2022
Matar’ın
kullandığı örnekler Edward Said'in Avrupanın doğuya bakış açısını tanımladığı Orientalizm adlı eserindeki "kurgusal
doğu" düşüncesinden farklı olarak, birinci elden tecrübeye dayanan izlenimlere
dayanmaktadır. Her bir eserinde farklı sosyal, ekonomik ve siyasi sınıftan
insanların tecrübelerini ele alan ve bunları zaman ve mekan bağlamını ön plana
alarak yorumlayan Matar, kurgusal izlenimlerin dışında bir metin
oluşturabilmiştir. Bu açıdan bakıldığında Doğu-Batı,
Müslüman-Hristiyan etkileşimi üzerine Matar’ın farklı eserlerinde Avrupalılarla
Müslümanlar arasındaki etkileşimi açıklamak için kullandığı düşüncelerden
alternatif bir Şarkiyatçı kuram (metin inceleme yöntemi) oluşturmak mümkün
müdür? Matar bu soruya şu cevabı verir:
Erken modern dönemi araştıran tarihçiler 18. yüzyılın sonunda Avrupalıların
kurguladığı ikilemin sınırlarının dışına çıkarak, kendi içinde karmaşık ve
henüz belirli kalıplara indirgenmemiş, halihazırda devam eden Avrupalı
Hristiyanlarla çatışmalar ve karşılaşmalarla epistemolojik olarak şekillenen
bir tarih-yazımına ulaşma fırsatı elde ederler (Arap Eyes 2008). Bu durumu
dikkate alarak, 18. yüzyıl öncesinde Osmanlı ve Kuzey Afrikalı Müslümanlarla
ilgili Avrupalıların yazdığı metinler incelenmek istendiğinde, bu incelemenin
Said’in orientalist yaklaşımından daha farklı bir yöntem kullanılarak yapılması
gerekecektir. Bu araştırmanın amacı
Matar'ın düşüncelerinden yararlanarak yeni bir bakış açısı geliştirmek ve geliştirilen
bu bakış açısı ile Rönesans'tan Aydınlanma dönemine kadar yazılan, Doğu-Batı etkileşimini
konu alan metinlerin nasıl kurgulandığını ve konumlandırıldığını
analiz etmektir. Bu analizlerin alternatif bir şarkiyatçı kuramın
oluşturulmasına katkı sağlaması hedeflenmektedir. Böyle bir yaklaşım, metnin hangi tarihi
ve politik bir ortamda yazıldığının kesin olarak bilinmesi ve metin incelemesinin
anlamlı şekilde yapılabilmesi için oldukça önemlidir.