Uybat VI (E 98) Yazıtında Geçen Azıglıg Kelimesi Üzerine Bir Anlamlandırma Denemesi.

AYDIN E.

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, vol.2007, no.2, pp.15-20, 2010 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 2007 Issue: 2
  • Publication Date: 2010
  • Journal Name: Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten
  • Journal Indexes: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.15-20
  • Erciyes University Affiliated: Yes

Abstract

The phrase azıglıg to?uz täg, which is in the 3rd line of the Uybat VI (E98) Inscription, has generally been translated as “like a tusked boar”. The word azıglıg is used in the 6th line of the East side of the Köl İç Çor Inscription, and here, too, it has been translated as either “untamed, wild” or “having a tusk”. The space in the KÇ Inscription has generally been filled with to?uz, and the phrase has been completed as azıglıg to?uz.It has been thought that rather than translating the phrase azıglıg to?uz teg, which is in Uybat VI (E98) Inscription, as “like a tusked boar”, translating it as “untamed, wild, like a wild boar” will be more appropriate. In this sense, azıglıg, which is used in both Uybat VI and the KÇ Inscription, is the same word, and it has been used in the meaning of “untamed, wild, ferocious”. It is clear that in today’s Turkish of Turkey, too, it has been used in the meaning of azılı 1. ‘Gözü bir şeyden yılmayan, azgın’. 2. mecaz ‘Çok şiddetli, korkunç’ (Türkçe Sözlük 167), and is made from the the verb az- (run wild). Key words: 1. Azıglıg. 2. Azılı. 3. The Uybat VI Inscription. 4. The Köl İç Çor Inscription. 5. Turkish Runic Texts.
Özet Uybat VI (E98) yazıtının 3. satırında geçen azıglıg to?uz täg ibaresi genellikle ‘azı dişli domuz gibi’ şeklinde çevrilmiştir. Azıglıg kelimesi Köl İç Çor yazıtının doğu yüzünün 6. satırında da geçmiş olup burada da ya ‘yabani, vahşi’ ya da ‘azı dişli’ şeklinde çevrilmiştir. KÇ yazıtındaki azıglıg kelimesinden sonraki boşluk genellikle to?uz ile doldurulmuş ve ibare genel olarak azıglıg to?uz şeklinde tamamlanmıştır. Uybat VI (E98) yazıtındaki azıglıg to?uz täg ibaresini ‘azı dişli domuz gibi’ şeklinde çevirmekten çok ‘yabani, vahşi, azgın domuz gibi’ şeklinde çevirmenin daha uygun olacağı düşünülmektedir. Bu durumda hem Uybat VI hem de KÇ yazıtındaki azıglıg’ın aynı kelime olduğu ve ‘yabani, vahşi, azgın’ anlamında kullanıldığı ortaya çıkmaktadır. Bugün Türkiye Türkçesinde de azılı 1. ‘Gözü bir şeyden yılmayan, azgın’. 2. mecaz ‘Çok şiddetli, korkunç’ (Türkçe Sözlük 167) şeklinde kullanılmakta olup az- fiilinden yapılmış olduğu ortadadır. Anahtar kelimeler: 1. Azıglıg. 2. Azılı. 3. Uybat VI yazıtı. 4. Köl İç Çor yazıtı. 5. Türk runik metinleri.