II. Dünya Savaşı’na Giriş Sürecinde Türkiye’nin Aldığı İç Politika Tedbirleri (1 Eylül 1939 - 18 Ocak 1940)


Creative Commons License

Aydın İ., Kapcı H. Z.

Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.32, sa.45, ss.109-130, 2018 (Hakemli Dergi)

Özet

Dünya yeni ve büyük bir savaşa doğru adım adım ilerlerken Türkiye Cumhuriyeti iç ve dış politikasının merkezine kendi bağımsızlığını, güvenliğini ve kalkınmasını yerleştirmiştir. İç politikada bir yandan çok partili hayata geçiş denemeleri ve iç isyanlarla uğraşılmış, diğer yandan güçlü bir ekonomi olma yolunda kalkınma hamlelerine girişilmiştir. Dış politikada ise Atatürk’ün “Yurtta Barış, Dünyada Barış” ilkesinden hareketle uluslararası siyasette etkin ve barışçıl bir politika takip edilmiştir. Balkan Antantı ve Sadabad Paktı bunun somut sonuçlarıdır. Eylül 1939’da Türkiye kendini yeni bir dünya savaşının eşiğinde bulmuştur. İkinci Dünya Savaşı başlangıcında toprak bütünlüğünü korumayı amaçlayan bir politika çerçevesinde savaşın dışında ve tarafsız kalmayı tercih etmiştir. Savaşın her iki tarafıyla da çeşitli diplomatik ilişkiler kuran Türkiye, her an bir saldırıya uğrayabileceği ve savaşa girmek zorunda kalabileceği ihtimaline karşı bir takım iç politika tedbirleri alma yoluna gitmiştir.

Bu çalışmanın amacı Türkiye Cumhuriyeti’nin, savaşın patlak verdiği 1939 yılı sonbaharında aldığı iç politika tedbirlerini ortaya koymaya çalışmaktır. İkinci Dünya Savaşı yıllarında yaşanan ihtikâr problemi ve hükümetin buna karşı aldığı tedbirlere ilişkin literatüre giren pek çok makale, Ocak 1940 tarihli Milli Korunma Kanunu’ndan itibaren yaşananları konu edinirken, çalışmamız savaşın patlak verdiği anda halkın gösterdiği ilk refleksi, hükümetin bu reflekse yaklaşımını ve Milli Korunma Kanunu’na giden yolda yaşananları konu edinmektedir.