Tonyukuk'un Dilinden Türkiye Türkçesi Ağızlarına: Kıbrıs Ağızları Örneği


Peler G. Y.

Uluslararası Tonyukuk Sempozyumu, 4 - 05 Aralık 2020, ss.271-287

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Sayfa Sayıları: ss.271-287
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kıbrıs ağızları, Türkiye Türkçesinin Rumca başta olmak üzere başka dillerle temas hattında bulunan ağızlar topluluğudur. Bu ağızlar topluluğu maalesef hakkında henüz bütüncül bir çalışma ortaya konulmamıştır. Bu ağızlar topluluğu hakkında gerçekleştirilen çalışmaların birçoğu da amatör araştırmacılar tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu sebeple Türkçenin Kıbrıs ağızları üzerinde gerçekleştirilecek her bilimlik çalışma, azami önemi haizdir. Bu çalışmada Kıbrıs ağızlarının kelime hazinesi, Bilge Tonyukuk’un dili olan Eski Türkçe ile karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Çalışma esnasında dikkate alınacak olan leksikolojik malzeme, Ölçünlü Türkçede bulunmayan veya anlam, yapı, ses bakımından Ölçünlü Türkçedeki muadillerinden farklılık arz eden kelimelerdir. Bu çalışma ile bir taraftan Kıbrıs ağızlarının Eski Türkçenin kelime hazinesinden neleri barındırdığı, bir taraftan Eski Türkçeden beri muhafaza edilen bu kelimelerde ne gibi ses, yapı, anlam değişikliklerinin meydana geldiği tespit edilmeye çalışılacaktır. Bu çalışmanın ayrıca toplumluk etkilerinin olacağı da düşünülmektedir. Zira Kıbrıs Türk toplumu, sürekli atalarının ihtida etmiş olan Kıbrıslı Rumlar ve / veya Latinler oldukları propagandası ile karşı karşıya bırakılmaktadır. Kıbrıs ağızlarında Ölçünlü Türkçede bulunmayan Eski Türkçe ile bağlantılı kelimelerin tespit edilmesi, bu propagandaları da boşa çıkaracaktır. Zira Kıbrıs Türkleri, konuştukları lisan aracılığı ile doğrudan Anadolu üzerinden tarihî ve çağdaş Asya Türk topluluklarına bağlanmış olacaktır.