Tanıklara ve bilirkişilere uygulanacak hükümler Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda farklı şekilde düzenlenmiştir. Fa- kat bazı durumlarda bir kişide hem tanıklık sıfatı hem de bilirkişilik sıfatı birleşebilir. Bu durumda nasıl yaklaşılması gerektiği Hukuk Muhakemeleri Kanunumuzda açık bir şekilde düzenlenmemiştir. Alman ve Avusturya medeni usul hukuklarında, algılanması özel uzmanlık gerektiren geçmişteki vakıların ve durumların ispatı için uzman kişilerin dinlenilmesinin tanık deliline ilişkin hükümlere göre yapılacağı kabul edilmiştir. Alman ve Avusturya medeni usul hukuklarında, aynı davada daha önce tanık olarak dinlenilmiş kişinin bilirkişi olarak görev yapmasının ret sebebi teşkil etmeyeceği için (dZPO m. 406/1; öZPO m. 355/1), bilirkişi tanıkların bilirkişiye dönüşmesinin mümkün olduğu kabul edilmektedir. Bu durumda bilirkişi tanıklara, hem tanıklara hem de bilirkişiye ilişkin hükümler uygulanacaktır. Buna karşılık İsviçre medeni usul hukukunda aynı davada daha önce tanık olarak dinlenilmiş kişinin bilirkişi olarak görev yapmasının ret sebebi teşkil etmektedir (sZPO m. 183/2, 47/1-b). Bundan dolayı sZPO m. 175’de mahkemenin bilirkişi tanığa olayı değerlendirmeye yönelik sorular da soracağı ayrıca ve açıkça düzenlenmiştir. Geçmişte meydana gelmiş olaylar ve durumları sadece uzman olduğu için algılayabilen bilirkişi tanıklar hakkında uygulanacak hükümler, Hukuk Muhakemeleri Kanunumuzda düzenlenmemiş olsa dahi bir kişi aynı davada hem tanık hem de bilirkişi olarak yer alabileceğinden, bu tür kişilere hem tanıklara hem de bilirkişilere ilişkin hükümler uygulanmalıdır.
The provisions applicable to witnesses and experts are regulated differently in the Code of Civil Procedure. However, in some cases, both the witness and expert titles can be combined in one person. How to deal with this situation is not clearly regulated in our Code of Civil Procedure. German and Austrian civil procedure laws recognize that the hearing of experts for the purpose of proving past facts and circumstances, for which the perception requires special expertise, shall be conducted in accordance with the provisions regarding the witness’s testimony. In German and Austrian civil procedure law, it is accepted that it is possible for a person to become an expert witness, since the fact that a person who was previously heard as a witness in the same case does not constitute grounds for recusal (Art. 406/1 dZPO (deutsche Zivilprozessordnung, German Code of Civil Procedure); Art. 355/1 öZPO, (österreichischen Zivilprozessordnung, Austrian Code of Civil Procedure)). In this case, the provisions on witnesses and experts are applied to expert witnesses. On the other hand, under Swiss Civil Procedure Code, it is a ground for recusal to act as an expert for a person who has previously been heard as a witness in the same trial (Swiss Code of Civil Procedure art. 183/2, 47/1-b). Therefore, SCCP article 175 also clearly and separately states that the court may also ask the expert questions to assess the facts of the case. Even though the provisions to be applied to expert witnesses who can perceive events and situations that occurred in the past only because they are experts have not been regulated in our Code of Civil Procedure, since a person can be both a witness and an expert witness in the same case, the provisions regarding both witnesses and experts should be applied to such persons.
