Luxury consumption, which dates back to ancient times and is a consumption practice belonging to the upper classes, has started to show its effect on other layers of society with the introduction of the internet. It can be stated that the increasing influence of social media in our lives may cause individuals to want to be liked by others and to be evaluated positively by them. The main purpose of this research is to examine the effect of luxury consumption tendency and fear of negative evaluation on the desire for being liked. In the study, it was also examined whether the variables of luxury consumption tendency, fear of negative evaluation and desire for being liked differed according to the gender of the participants. In this context, 405 $(N_{female}=267 and N_{male}=137)$ university students attending universities in various cities of Turkey, voluntarily participated in the research. The mean age of the participants was 21.52 (standard deviation based on age was 2.82 and the age range was 18-38). Luxury Consumption Tendency Scale, Fear of Negative Evaluation Scale, Desire For Being Liked Scale and personal information form were used to collect data in the study. The data were analyzed by quantitative analysis techniques. The findings showed that there are significant and positive relationships between the desire for being liked and the tendency to consume luxury; fear of negative evaluation and tendency to consume luxury; the desire for being liked and the fear of negative evaluation. Luxury consumption and fear of negative evaluation significantly predict the desire for being liked. Women’s mean scores in fear of negative evaluation were significantly higher than men’s scores. The findings were discussed on the basis of the relevant literature and suggestions were made for future studies.
Modern dünyada tüketim şeklinin değişmesi ile birlikte lüks tüketim ortaya çıkmıştır. Sosyal medyanın özellikle pandemi süreciyle hayatımızdaki etkisinin artması bireylerin diğerleri tarafından beğenilmek ve onlar tarafından olumlu olarak değerlendirilmek istemelerine neden olmaktadır. Bu araştırmanın temel amacı, lüks tüketim eğilimi ve olumsuz değerlendirilme korkusunun beğenilme arzusu üzerindeki etkisini incelemektir. Ayrıca çalışmada lüks tüketim eğilimi, olumsuz değerlendirilme korkusu ve beğenilme arzusu değişkenlerinin katılımcıların cinsiyetlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı da araştırılmıştır. Bu kapsamda, araştırmaya Türkiye’nin çeşitli illerindeki üniversitelerde öğrenim gören 405 $(N_{kadın}= 267 ve N_{erkek}= 137)$ üniversite öğrencisi gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 21,52 (yaşa bağlı standart sapma değeri 2,82 ve yaş aralığı 18-38)’dir. Çalışmada verileri toplamak amacıyla Lüks Tüketim Eğilimi Ölçeği, Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ölçeği, Beğenilme Arzusu Ölçeği ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Veriler nicel analiz teknikleri (korelasyon, regresyon ve bağımsız gruplar t-testi) ile çözümlenmiştir. Bulgular, beğenilme arzusu ve lüks tüketim eğilimi; olumsuz değerlendirilme korkusu ve lüks tüketim eğilimi; beğenilme arzusu ve olumsuz değerlendirilme korkusu arasında istatistiksel açıdan anlamlı ve olumlu yönde ilişkiler olduğunu göstermektedir. Hem lüks tüketim eğilimi hem de olumsuz değerlendirilme korkusu beğenilme arzusunu istatistiksel açıdan anlamlı olarak yordamaktadır. Olumsuz değerlendirilme korkusu değişkeni için kadınların ortalama puanlarının erkeklerinkinden istatistiksel açıdan anlamlı olarak daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bulgular ilgili literatür temelinde tartışılmış ve ileride yapılacak olan çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.
