Seyyid Şerif Cürcânî’nin Dilciliği ve Dilciliğine Yöneltilen Tenkitler ve Tahlili

---

Atıf İçin Kopyala

Çelik Y.

Onsekizmart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt.1, sa.10, ss.143-153, 2017 (Hakemli Dergi)

• Yayın Türü: Makale / Tam Makale
• Cilt numarası: 1 Sayı: 10
• Basım Tarihi: 2017
• Dergi Adı: Onsekizmart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
• Sayfa Sayıları: ss.143-153
• Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Özet Cürcânî'nin belâgat ilmine dair telif etmiş olduğu Teftâzânî'nin elMutavvel'ine yazdığı hâşiye ile Sekkâkî’nin Miftâhu'l-‘Ulûm'unun belâgat kısmına yazdığı şerhi el-Misbâh, asırlarca Şark İslâm dünyasında edebiyat anlayışının temel kitapları olarak okutula gelmiştir. Arap dili ve belâgatı üzerine yirmiden fazla çalışması olan bir ilim adamının Arapçadan ve dil zevkinden nasibini almaması söz konusu olamaz. Hâşiye ale'l-Mutavvel adındaki eserinde, lafzî delâletin tarifi konusunda Teftâzânî'ye yönelttiği itirazlar, Hâce Zâde ile Ali Kuşçu arasında tartışma konusu olur. Ali Kuşçu Teftâzânî'nin görüşünün doğru olduğunu iddia eder. Bunun üzerine Hâce Zâde, «Evet, ben de senin gibi düşünüyordum. Ancak konuyu araştırınca Seyyid Şerîf'in haklı olduğunu anladım ve bunu kitabımın kenarına yazdım» der. Sonra hizmetçilerine emreder, kitabı getirirler, araştırmalarını Ali Kuşçu'ya gösterir, o da beğenir ve çok memnun olur. Hâce Zâde ile Ali Kuşçu arasında geçen bu konuşma, dikkatli ve insaflı bir araştırma yapıldığında, Seyyid Şerîf Cürcânî'nin görüşlerinin doğruluğunun ortaya koymaktadır. Anahtar kelimeler: es-Seyyid eş-Şerîf el-Cürcânî, el-Misbâh fî Şerhi'lMiftâh Ebû Ya‘kûb es-Sekkâkî, Miftâhu'l-‘Ulûm, Belagat