I. Uluslararası Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Sempozyumu, Antalya, Türkiye, 28 - 30 Nisan 2018, ss.82
Özet
Televizyon program türleri, kültürel ve ekonomi-politik nedenlerle her zaman bir dönüşüm içerisindedir. Televizyon türleri açısından melez bir yapısı olan kadın kuşağı programları da bu değişimden nasibini almaktadır. Anaakım televizyon kanallarında yer alan kadın kuşağının en dikkat çeken formatı ise evlilik programlarıdır. Türkiye’de 2017 yılına dek yayınlanmaya devam eden ve ulusal televizyon kanallarında pek çok örneğine rastlanan evlilik programları ‘karnavalesk’ bir anlatıya sahiptir. Yoğun eğlence söyleminin üretildiği, katılanların çoğu kez dış görünüş itibariyle değerlendirildiği, tiye alındığı ve sahip olduklarıyla değer kazandığı bu programlarda yer alan konukların ve katılımcıların yaşamlarının bir kesiti doğru veya yanlış biçimde, ancak çoğu zaman mahremiyet sınırlarını ihlal eden söylemler dâhilinde iletilmektedir. Bu bakımdan kadın kuşağı programlarının analizi ve satırarası mesajlarının çözümlenmesi önem arz etmektedir.
Reyting başarılarının yanında fazlaca eleştiri alan bu programlar, 29 Nisan 2017’de resmi gazetede yayınlanan 60. maddeye eklenen 4. fıkraya göre kanun hükmünde kararname ile yasaklanmıştır. Araştırmanın konusunu oluşturan “Esra Erol’da” programı bu nedenle aynı isimle yayın hayatına devam etse de içerik değişikliğine gitmiştir. Bu format içerisinde en fazla reyting alan program olduğu için seçilen Esra Erol’da programının 05-09 Mart 2018 tarihleri arasında yayınlanan beş programı kayıt altına alınmış ve söylemi analizi tekniği kullanılarak ideolojik söylemi ortaya konulmuştur. Bu değişimle birlikte program, dil kullanımı ve temsiliyetlerin daha titiz yapılandırıldığı, toplumsal olayların gündeme taşınmaya başlandığı ve sosyal hayatın bir takım problemlerinin tartışıldığı bir arena haline gelmiştir. Ancak bu yeni format, programda yer alan kişilerin hala mahrem konularını gözler önüne sermekte, olayı görünür kılıp (çoğu kez) çözüme ulaştırmadan tıpkı kurgusal bir drama izler gibi dramatik etkinin giderek yükseldiği ve sonunda final yaptığı içerikten kurtulamamıştır. Son tahlilde, kabuk değiştiren kadın kuşağı evlilik programlarının sorunlu içerik yapısı evrilerek varlığını devam ettirmektedir.