III. ULUSLARARASI MESLEKİ VE TEKNİK BİLİMLER KONGRESİ, Gaziantep, Turkey, 21 - 22 June 2018, pp.361-366
Yapay zeka günümüz teknolojisinde oldukça önemli bir bilim dalıdır. İnsanlar gibi
karar verebilen makineler ve programlar üretebilme düşüncesi insanoğlunun çok eskiye
dayanan bir amacıdır. Yapay zeka bir problemin çözümü için düşünme, anlama, kavrama,
yorumlama, öğrenme yapılarının programlama ile taklit edilmesidir.
Uzman Sistemler, yapay zekanın alt dallardan biridir ve özel bir alanda ele alınan
problemi konu ile ilgili uzmanların çözdüğü şekilde çözebilen bilgisayar programlarıdır.
Uzman sistemler, insan zekasının bilgiyi işleme sürecinin sistem tarafından otomatik olarak
gerçekleştirilebilmesi amacıyla sürdürülen çalışmaları kapsamaktadır. Bu sistemler ilgilendiği
alandaki bir problemin çözümünde uzmanların bilgilerini taklit etmeye çalışan ve uzman
bilgisine dayanan rehber bilgisayar programları olarak kabul edilir. Uzman sistemler
sayesinde belirli bir konu hakkında uzman olmayan kişiler, sisteme girdikleri verilerin
sonucunda gerçek bir uzman tarafından değerlendirilmiş gibi sonuçlar alabilirler. Uzman
sistemler sayesinde hem zamandan hem de maliyetten tasarruf sağlanmış olur.
Yapılan bu çalışmada ortaokul 8. sınıf ve lise 9. sınıfta eğitim gören öğrencilerin yetenek ve
ilgilerinin olduğu alanları belirlemede kullanılan Akademik Benlik Kavramı Ölçeği (ABKÖ)
için uzman bir sistem geliştirilmiştir. Bir konuda doğru karar verebilmek için kişinin öncelikle
ne istediğini ve ne gibi kaynaklara (yeteneklere, mali olanaklara ve çevre desteğine) sahip
olduğunu iyi bilmesi gereklidir. Bir öğrenci hangi konulardan hoşlandığına yani ilgilerine ve
hangi konuları kolay ve çabuk öğrenebildiğine yani yeteneklerine ilişkin doğru, gerçekçi ve
zengin bir benlik kavramına sahip olmadıkça, ders, okul, alan ve meslek seçerken isabetli
karar verme ihtimali azalır. Akademik Benlik Kavramı Ölçeği ile bir öğrencinin dört yetenek
ve on iki ilgi alanına ilişkin benlik kavramları ölçülmektedir. ABKÖ’nün uygulanması
sonunda elde edilen ham puanlar uzman sisteme girilmekte; uzman sistem girilen ham
puanların karşılığı olan yüzdeleri hesaplamakta, grafik oluşturmakta ve öğrencinin hangi
alanda başarılı olabileceğini değerlendirmekte ve öneriler sunmaktadır.