Ontolojik doğal hukuk anlayışına iki farklı örnek: Stoa ve hıristiyan doğal hukuk öğretileri


TOPAKKAYA A.

Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, cilt.0, sa.15, ss.67-78, 2013 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 0 Sayı: 15
  • Basım Tarihi: 2013
  • Dergi Adı: Türkiye Adalet Akademisi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.67-78
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Doğal (tabii) hukuk adından anlaşılacağı üzere insanın insan olma hasebiyle kazanmış olduğu temel hakları içine alan bir adlandırmadır. Stoa devlet felsefesi de temelde ahlak felsefesine dayanır. Evrenin külli ruhuyla insan ruhu arasında özdeşlik kuran Stoalılar, bu düşüncenin doğal bir sonucu olarak kâinatı bir devlete (polis) benzetip, bütün insanları da bu devletin doğal vatandaşları olarak görürler. Platon ve Aristo’da geçerli olan toplumsal sınıf farklılıkları ile insanların doğaları gereği hür ve köle olarak ayrılmaları da yine Stoa’nın evrensel doğa felsefesi sayesinde hukuk ve siyaset felsefesinin konusu olmaktan çıkmıştır. Stoa felsefesinin temel tezi olan dünya aklı (logos üniversales) Juhannes incilinin ilk ayetidir. Hristiyanlık Stoa doğal hukuk anlayışını benimseyerek bunu vahiy ile temellendirmeye çalışmıştır. Buna karşın Hristiyanlık Stoa felsefesinin kabul etmediği sınıfsal ayrımı (hür-köle) kabul ederek kölelik kurumunun uzun yıllar yaşamasına zemin hazırlamıştır. Bundan dolayı Hristiyanlığın insan hakları bağlamında (Kilisenin bir kurum olarak) engelleyici bir unsur olarak karşımıza çıktığı söylenebilir. Batı’nın sömürge tarihi bunun en güzel örneğidir.
Natural laws comprehend essential regulations of human life. Stoics’ idea of government is based on ethics. The Stoics compares human soul to the divine one which comprehends the universe. As such, human government is like the universe and people are natural subjects. Plato and Aristotle argue that class-differences together with slavery and freedom, which distinguishes itself from Stoics’ universal idea of state and laws. The Universal Logic occupies the central place in the Stoic learning. The priority of logos is also the first verse of Johanna- Bible. The Christianity accepts and re-interprets Stoic idea of natural laws based on revelation. However, Christianity, as opposed to Stoics, does not reject the class-differences and allows the practice of slavery. Thus, the Christianity (Church in particular) may be interpreted as suspending the development of universal human rights. European colonialism also justifies the current Christian attitude.