Kıbrıs Türklerinin Dillik Ataları Gerçekten İç Anadolu ve Akdeniz Sahillerine mi dayanmaktadır?

Creative Commons License

Peler G. Y.

Rauf Raif Denktaş ve Dr. Fazıl Küçük I. Uluslararası Kıbrıs Araştırmaları Sempozyumu, Girne, Kıbrıs (Kktc), 21 - 24 Mart 2019, ss.41-58

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Girne
  • Basıldığı Ülke: Kıbrıs (Kktc)
  • Sayfa Sayıları: ss.41-58
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kıbrıs’a yapılan Türk iskânı ile ilgili tarihî kayıtlar Kıbrıs Türklerinin atalarının büyük çoğunluğunu, fetihten hemen sonra, İç Anadolu ve Akdeniz sahillerinden adaya yerleştirilen Türkler olduğunu ortaya koymaktadır. Daha sonraki yüzyıllarda da adaya sürekli Türk nüfusu yerleştirilmesine rağmen, günümüz Kıbrıs Türk nüfusunun atalarının adaya yerleştirilen bu ilk yerleşimciler olduğunu söylemek alışılagelmiştir. Umumiyetle Kıbrıs ağızları üzerine yapılan çalışmalarda da bu tekrar edilmektedir. Ancak Kıbrıs ağızları derinlemesine incelendiği zaman Kıbrıs ağızlarında İç Anadolu ve Akdeniz sahillerinde konuşulan ağızların hususiyetleri ile bağdaşmayan birtakım hususiyetler göze çarpmaktadır. Hatta bu hususiyetlerin İç Anadolu ve Akdeniz sahilleri ağızları ile olan ortaklıklardan daha fazla olduğunu söylemek fazla iddialı olmayacaktır. Kıbrıs ağızlarında, Hatay, Gaziantep ve belki Suriye Türk ağızları hususiyetleri ile birtakım Azerbaycan Türkçesi hususiyetlerinin etkileri olduğu görülmektedir. Kıbrıs ağızları ile ilgili bir diğer göze batan durum ise az da olsa birtakım Kıpçak Türkçesi hususiyetlerinin görülmesidir. Bu bildiride, Kıbrıs ağızlarını İç Anadolu ve Akdeniz sahilleri ağızlarından ayıran bu hususiyetlerin sebepleri irdelenecektir.

 Historical records on the Turkish settlement to the island of Cyprus reveal that the great majority of the ancestors of the contemporary Turkish Cypriots were Turks resettled to the island from Central Anatolian and Mediterranean coastal regions shortly after the conquest. In spite the fact that Turkish resettlement continued to the island during the following centuries it has been accustomed to state that the ancestors of the contemporary Turkish Cypriots are these first settlers. Generally, this statement is repeated in studies on the Turkish dialects of Cyprus. However, in depth analysis of these dialects exhibits that they contain some features, which cannot be explained by Central Anatolian and Mediterranean coastal connections. As a matter of fact it could be said that the sum of these features is more than the amount of features shared with Central Anatolian and Mediterranean coastal Turkish dialects. It is seen that influence of the Turkish dialects of Hatay, Gaziantep and may be Syria together with Azerbaijani exists in the Turkish dialects of Cyprus. Additionally, some Kipchak Turkic features stand out. This paper deals with the reasons laying behind of the features separating the Turkish dialects of Cyprus from those of Central Anatolian and Mediterranean coastal regions.