Demokrat Parti Döneminde Türkiye-ABD İlişkilerinde Petrol (1950-1960)


Creative Commons License

Kapcı H. Z., Aydın İ.

Tarihin Peşinde, cilt.10, sa.20, ss.201-224, 2018 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 10 Sayı: 20
  • Basım Tarihi: 2018
  • Dergi Adı: Tarihin Peşinde
  • Derginin Tarandığı İndeksler: EBSCO Education Source
  • Sayfa Sayıları: ss.201-224
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Demokrat Parti, Türkiye’nin ekonomi ve petrol politikalarını belirlerken ABD’li uzmanla- rın raporlarından yararlanmıştır. ABD’li yatırımcılar hem Türkiye’nin petrol rezervlerinin araştırılıp geliştirilmesi hem de Ortadoğu petrollerinin Türkiye üzerinden Batıya taşın- ması hususunda başbakan Adnan Menderes’le görüşmüşlerdir. Demokrat Parti döneminin petrol politikaları ve çıkardığı petrol yasaları ile ilgili literatü- re giren çalışmalardan makalemizde faydalanılmıştır. Bununla birlikte, çalışmamız diğer çalışmalardan farklı olarak söz konusu petrol politikalarında ABD etkisini tespit etmeye çalışmaktadır. Çalışmamızda tarama modeli kullanılmıştır. Modelin araştırma yaklaşımına uygun ola- rak Cumhuriyet Arşivi’nden aldığımız belgeler, meclis tutanakları, dönem basını ve tetkik eserlere başvurularak elde edilen bilgiler zaman ve mekân göz önüne alınarak bütünleştirilmiş ve yorumlanmıştır.

Democratic Party benefited from reports of US experts while determining Turkey’s economy and oil policy. US investors negotiated with Prime Minister Adnan Menderes in terms of both exploration and development of oil reserves in Turkey and transportation of Middle East oil to the West via Turkey. Studies about Democratic Party Period's oil politics and oil legislations were benefited in our article. Moreover, unlike otherstudies our study tries to determine US influence on oil policies. Scanning model was used in ourstudy. In accordance with theresearch approach of this model, information obtained from documents of Republican archives, assembly minutes, period press and studies isintegrated and interpreted in consideration of time and space