Özel desteğe ihtiyacı olan okul çağındaki bireylerin, genel eğitim hizmetlerinden yeterince yararlanamamalarından dolayı ilgi, istek, yeterlilik ve yeteneklerine yönelik özel eğitim hizmeti almaları gerekmektedir. Türkiye’de bu destek eğitimi, özel eğitim ve rehabilitasyon kurumları aracılığıyla sağlanmaktadır. Bu makale, çocukları özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine devam eden velilerin bu kurumlara hangi kaynaklar aracılığıyla ulaştıklarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma, özel gereksinimleri olan çocukların ebeveynleri ile yapılan derinlemesine mülakatlarla gerçekleştirilmiştir. Fenomenolojik araştırma deseninin benimsendiği bu çalışmada, 14 ebeveynle yapılan mülakatlarda, hangi özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinin tercih edileceği ilk olarak çocuklarının özel gereksinimlerine yönelik tanıyı koyan doktor ve benzer problemi yaşayan sosyal çevreden öğrenildiği anlaşılmıştır. Bu kişilerin önerileri doğrultusunda kurumlara ulaşıldığı ifade edilmiştir. Ayrıca, lise ve daha yüksek eğitim seviyesine sahip olan veliler, aldıkları tavsiyelerin ardından kurumları sosyal medya hesaplarından ve web sitelerinden incelediklerini, kurum hakkında yapılan yorumların kararlarında belirleyici rol oynadığını ifade etmiştir. Bunun yanı sıra, ebeveynlerin büyük bir kısmı, kurumların fiziksel koşullarının ve sundukları ek hizmetlerin de seçim sürecinde etkili olduğunu belirtmiştir. Sonuç olarak, tüm ebeveynlerin kurumlara ulaşma sürecindeki öncelikli kaynağının tavsiye olduğu, alınan tavsiyeler neticesinde eğitim düzeyi görece daha yüksek olan ebeveynlerin sosyal medya üzerinden yaptıkları araştırmaların da önemli bir bilgi kaynağı olduğu ve karar aşamasından sonraki süreçte kurumda devamlılığı sağlayan temel faktörün, alanında uzman öğretmenler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırma, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin ebeveynler açısından nasıl değerlendirildiğinin ve bu değerlendirmelerin kurum tercihlerine nasıl yansıdığının anlaşılması adına önemli bir katkı sağlamaktadır. Araştırmanın bulguları, bu tür merkezlerin yönetim ve politika oluşturma süreçlerinde dikkate alınabilecek önemli veriler sunmaktadır. Sonuç olarak, tüm ebeveynlerin kurumlara ulaşma sürecindeki öncelikli kaynağının tavsiye olduğu, alınan tavsiyeler neticesinde eğitim düzeyi görece daha yüksek olan ebeveynlerin sosyal medya üzerinden yaptıkları araştırmaların da önemli bir bilgi kaynağı olduğu ve karar aşamasından sonraki süreçte kurumda devamlılığı sağlayan temel faktörün, alanında uzman öğretmenler olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
School-age individuals in need of special support need to receive special education services in line with their interests, wishes, competencies and abilities since they cannot benefit from general education services sufficiently. In Turkey, this support education is provided through special education and rehabilitation institutions. This article aims to reveal the sources through which parents whose children attend special education and rehabilitation centers access these institutions. The research was conducted through in-depth interviews with parents of children with special needs. In this study, in which phenomenological research design was adopted, it was understood from the interviews with 14 parents that which special education and rehabilitation center to choose was first learned from the doctor who diagnosed the special needs of their children and from the social environment who had similar problems. It was stated that institutions were reached in line with the recommendations of these people. In addition, parents with high school and higher education levels stated that they examined the institutions from their social media accounts and websites after the recommendations they received, and that the comments made about the institution played a decisive role in their decisions. In addition, a large number of parents stated that the physical conditions of the institutions and the additional services they offer were also influential in the selection process. As a result, it was concluded that the primary source of information for all parents in the process of accessing institutions was recommendation, the research conducted on social media by parents with a relatively higher level of education as a result of the recommendations received was also an important source of information, and the main factor that ensured continuity in the institution in the process after the decision stage was the teachers who were experts in their field. This study makes an important contribution to understanding how parents evaluate special education and rehabilitation centers and how these evaluations are reflected in their institutional preferences. The findings of the study provide important data that can be taken into consideration in the management and policy-making processes of such centers.
