KARADENIZ 17th INTERNATIONAL CONFERENCE ON APPLIED SCIENCES, Rize, Türkiye, 8 - 10 Kasım 2024, ss.750-755, (Tam Metin Bildiri)
İnsanoğlu ağrı ve acıdan uzak bir yaşam
sürdürmesi için yapılan bütün müdahaleler bakım olarak tanımlanabilir. Bakımla
özdeşleşmiş olan hemşirelik mesleğindeki bakımda ise bireyi tanımak, bakım
gereksinimlerini tanımlamak; bireyin sorunları ile etkin baş edebilir ve
gereksinimlerini karşılayabilir hale gelmesine ek olarak topluma ve hastaya
bilgi vermek ve bakımını sağlamak amaçlanmaktadır. Hemşire bu hizmeti sunarken
bireyin duygu, düşünce ve gereksinimlerine yönelik, içten sevgi ve şefkat
vererek, destek sağlayarak, bireye uygun bir bakım planlamalıdır. Şefkat içinde
merhameti barındıran bir boyuttur. Hemşirelik bakım planlarına merhamet
duygusunu katmak hem hemşireleri daha fazla motive eder, hem de hastaları
cesaretlendirir. Bu da hemşirelik bakımının kalitesini artırır. Ayrıca
merhametli bakım, bakım verilen bireyin yaşadığı biyopsiko-sosyal zorlukların
farkına vararak anlamayı ve bakım verilen bireyin gereksinimlerini karşılamayı
da içermektedir. Hasta ve ailenin bakıma dahil edilmesi de merhametli bakımın
en önemli unsurlarından olduğu unutulmamalıdır. Merhametli bakımla birlikte bireyler kendi sağlığına yönelik verilen kararlara
aktif katılım sağlayabilecektir. Ancak hemşirelik bakım süreci açısından
oldukça önem arzeden merhamet duygusunun hemşireler açısından merhamet
yorgunluğu gibi bazı istenmedik durumların ortaya çıkmasına neden olduğu
bilinmektedir. Diğer tükenmişlik şekillerinden farklı olan
merhamet yorgunluğu, hastalardan kaynaklı duygusal, ruhsal, fiziksel ve sosyal
bir tükenmenin bakım hizmeti sunan sağlık profesyonellerinde görülen şeklidir.
Bu durumun oluşması için empatik yetenek, endişe ve acı çeken bireylere istekli
ve direkt maruziyet gereklidir. Merhamet yorgunluğunun pek çok biyo-psikososyal
olumsuzluklara neden olmaktadır. Bu olumsuzluklardan etkilenmemek için
bireylerin farkındalık düzeylerini artırma, kişisel düzenleme, amaçlar
doğrultusunda yaşama, kendini doğrulama, sosyal destek ağları ile kısa sürede
iyileşme, bütüncül ve kişisel bir özbakım disiplini geliştirme, psikolojik
sağlamlığı destekleme hedefleyen uygulamalar yapılmalıdır.