Akademik Veri Yönetim Sistemi
.8. Ulusal Zootekni Kongresi, Çanakkale, Türkiye, 1 - 04 Eylül 2013
Nutrigenomiks besin maddelerinin gen ekspresyonunu nasıl etkilediğini ortaya koyan bilimsel bir alandır. Nutrigenomik yaklaşımlar araştırıcılara hayvan sağlığını, performansını, elde edilen verim miktarını ve kalitesini iyileştirmesinde yol gösterebilmektedir. Nutrigenomiks; 1) hayvanın genotipi ile eşleşen rasyon oluşturması 2) hayvanın genleri ile hassas ilişki içerisinde olan besin maddelerini seçilmesi 3) besin gen interaksiyonunu incelenmesi 4) hayvanlarda yaşlanma durumunun anlaşılması 5) beslenmenin bağışıklık ve üreme üzerine etkisini anlaşılmasında önemli bir araçtır. Makro besin elementleri hücreler için önemli diyetsel sinyaller olup hücrelerin metabolik olarak programlanmasında ve homeostasinin kontrolünde önemli rollere sahiptirler. Moleküler düzeyde yapılan çalışmalar beslemenin gen yapısının nasıl değiştiği konusunda önemli katkılar sağlayabilmektedir ve mikroarray gibi araçlarla kantitatif olarak ölçülebilmektedirler. Transkripsiyon faktörleri besin maddeleri yoluyla gen ekspresyonunu etkileyen temel proteinlerdir. Nükleer hormon reseptör transkripsiyon faktörü ailesi 48 üyesi ile en önemli besin sensörüdürler. Bu ailedeki çok sayıdaki reseptör besinlere ve onların metabolitlerine bağlanarak DNA üzerinde yapısal olmayan fakat fonksiyonel olan bazı değişikler meydana getirirler ve dolayısıyla transkripsiyonu etkileyebilirler. Peroxisome proliferator-activated receptor (PPAR) grubu bir nükleer hormon reseptörü olup, yağ asitleri için beslenme sensorü olarak görev yapar ve bazı özel genlerin ekspresyonlarını etkiler. Basit ve karmaşık karbonhidratlar değişik oranlarda metabolize olurlar ve kan glikoz konsantrasyonunu değişik oranda etkilerler. Karbonhidratlar için besin gen interaksiyonundan sorumlu transkripsiyon faktörü olan Sterol regulatory element-binding protein (SREBP) düzeyi kandaki glikoz miktarı ile ters orantılı şekilde değişmektedir. Protein transkripsiyon faktörü olan CCAAT-enhancer-binding proteins (C/EBP) amino asit sentezinde rol oynamaktadır. Bu derlemenin amacı makro besin maddelerinden olan yağlar, karbonhidratlar ve proteinlerin hayvanlarda beslenme yoluyla DNA’da dolayısıyla mRNA’da nasıl değişiklik yaptığını incelemek ve hayvan performans özellikleri ile nasıl ilişki içerisinde olduğunu göstermektir.