Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeylerine İlişkin Öz Algılarının Değerlendirilmesi (Kayseri İli Örneği)


Kocakaya M., Manolova Yalçın O.

ERCIYES JOURNAL OF EDUCATION (EJE), cilt.7, sa.2, ss.105-125, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 7 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.32433/eje.1291704
  • Dergi Adı: ERCIYES JOURNAL OF EDUCATION (EJE)
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.105-125
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı, Kayseri ili merkez ilçelerindeki devlet ortaokullarında görev yapan öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerine yönelik öz algılarını belirlemektir. Çalışmada nicel araştırma yaklaşımı kullanılmıştır. Çalışmanın evreni 2022-2023 eğitim öğretim yılındaki 129 devlet ortaokulunda görevli 4387 öğretmenden; örneklemi ise tabakalı örnekleme yöntemine göre belirlenen 357 öğretmenden oluşmaktadır. Çalışmada Evci ve Aylar (2007) tarafından geliştirilen “Öğretmenlerde Tükenmişlik Düzeyleri Öz Algı Ölçeği” veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Ölçeğin güvenirlik çalışması için ölçek 419 öğretmene Google Forms üzerinden uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucuna göre, öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerine ilişkin öz algılarının ölçekteki tüm maddelerin ortalamasına bakıldığında “Kararsızım” görüşünü bildirdikleri ve öğretmenlerin genel olarak orta seviyede tükenmişlik yaşadıkları tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkeninde ekonomik doyum alt boyutunda, okuldaki idareciyle beraber çalışma süresi değişkeninde sınıf içi doyum boyutunda, mesleki kıdem değişkeninde yeterlik algısı boyutunda, öğrenim durumu değişkeninde sınıf içi doyum boyutunda, idari görevi durumu değişkeninde yeterlik algısı ve onaylanma beklentisi boyutunda anlamlı farklılaşmaların olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlara dayanarak, ortaokulda görev yapan öğretmenlerin tükenmişlik yaşamalarının önüne geçmek ve tükenmişlik seviyelerini azaltmak amacıyla meslektaşları, okul idaresi tarafından desteklenmesinin ve bunun yanında üniversiteler ile iş birliği yapılarak eğitimlerin düzenlenmesi gerektiği önerilmiştir. Anahtar Kelimeler: Öğretmen, tükenmişlik, ortaokul, öz algı.